Okavango Delta

Eindeloze vlaktes met savannes, riviertjes en rivierbossen. Overal waar je kijkt zie je wild lopen, veel wild. De Okavango is een immens natuurgebied in het hart van Afrika. Dat dwars door landen als Angola, Namibië en Botswana loopt, al is het deel in Botswana het meest beroemd. Wereldberoemd zelfs.

Dit gebied is ontstaan door een rivier die nooit de zee vindt. Dit immense moeras herbergt een ongekende dierenrijkdom, met de beruchte leeuwen die olifanten jagen. Het is tevens het leefgebied van bosjesmannen en andere rijke culturen. Volgens velen is de Okavango-delta in Botswana het echte Afrika.

De Okavango-delta is extreem groot. En met zijn 28.000 km2 bijna niet te bevatten. Het wordt vaak als grootste moeras ter wereld neergezet, maar de Pantanal in Zuid-Amerika is negen keer zo groot. De Okavango is wel de grootste binnenlandse delta. Ooit was de Okavango onderdeel van het Makgadikgadi-meer, een oeroud meer dat zo’n 10.000 jaar geleden opdroogde.

Wat resteert is de Okavango-rivier. Deze ontspringt in het hoogland van Bihé in Angola. Via Namibië stroomt de rivier Botswana binnen. Maar de zee bereikt hij nooit. Het water stroomt in Botswana over zeer vlak terrein, waardoor deze zich continu vertakt. Overal ontstaan kleine poelen en stroompjes, terwijl het water zeer traag zuidwaarts stroomt. De Okavango-rivier vormt dan ook de levensader van dit immense gebied.

De mokoro is de traditionele houten boot in de delta. Onderweg kom je gegarandeerd wilde dieren tegen; denk aan nijlpaarden, maar je hebt ook een grote kans op olifanten bijvoorbeeld. Al honderden jaren wordt de mokoro hier als vervoermiddel gebruikt. Het is inmiddels wel wat toeristisch, maar nog steeds magisch.

Lees mijn artikel over de tocht per mokoro

Je moet wel een ijzeren maag hebben voor deze excursie. Maar het is mogelijk op zoek te gaan naar de beruchte Savuti-leeuwen. Deze troep staat er om bekend ook olifanten op hun menu te hebben. En niet alleen jongen, maar ook volwassen dieren. Die ze levend beginnen op te eten. Het kan dus zijn dat je taferelen te zien krijgt die je niet snel zult vergeten…

Het klinkt behoorlijk onlogisch, maar in dit gebied worden veel wandelsafari’s uitgevoerd. Je loopt onder begeleiding van een gids (met wapen) en zoekt naar dieren. Deze zijn veel schuwer dan vanuit een auto, maar het gevoel dat je veel kwetsbaarder bent maakt de ervaring heel bijzonder. De nadruk ligt ook meer op bomen, bloemen, insecten en dergelijke. En je komt op plekken waar anderen niet komen. Het is tevens mogelijk om meerdere dagen te lopen en daarbij te overnachten in diverse camps.

Je kunt vliegend naar de delta reizen, maar je kunt ook een speciale verkenningsvlucht boeken om een goed beeld te krijgen van de grootsheid van het gebied. Je vliegt als een vogel boven het vele water en begrijpt de functie van de watermassa. En je ziet hoe de dieren er mee om gaan. De vluchten vertrekken meestal vanuit de stad Maun en variëren van een half uur tot een complete dag. En variëren dus ook in prijs.

De Okavango is één van de weinige plekken in Afrika waar je te paard het voltallige arsenaal aan wild tegen kan komen. Wie graag op een paard zit moet dit zeker proberen. Er gaat een parkwachter mee, die ingrijpt als het gevaarlijk wordt. Je kunt enkele uren, maar ook meerdere dagen op pad.

De tijgervis wordt wel de piranha van Afrika genoemd. Alleen is deze vis nog agressiever. Wie zijn tanden ziet, begrijpt waarom hij wordt gevreesd. En door zijn kracht is het een uitdaging voor elke visser, zeker de wat grotere dieren. De Okavango is beroemd om zijn tijgervissen en je kunt een hengeltje uitgooien met behulp van een deskundige gids. Een uitdaging is het zeker.

De nachtsafari heeft een andere sfeer dan de dagsafari. Het licht is beperkt en veel hangt af van de ogen van de ‘spotter’. En de chauffeur die ook opvallend veel ziet. Gewapend met een lamp kun je zelf ook de bosjes afzoeken naar oplichtende ogen of onverwachte bewegingen. En je merkt al snel hoe moeilijk het is om typische nachtdieren als stekelvarkens, diverse soorten genetkatten en de Afrikaanse wilde kat te spotten. Maar als je wat ziet geeft dat veel genoegdoening. Niet overal in de Okavango zijn nachtsafari’s toegestaan. Vraag er vooraf naar.

Het is een traditie om aan het einde van de dag de zon welterusten te wensen met een drankje op een rustige locatie. Vogels zoeken een slaapplaats, terwijl in het water nijlpaarden zich luidruchtig laten horen. De dagdieren maken langzaam plaats voor de nachtdieren en een andere wereld ontvouwt zich. Kijk om je heen, dit zul je niet snel vergeten.

Het regenseizoen duurt van januari tot en met maart. De meeste jonge dieren worden geboren tussen november en maart, dus ook in het regenseizoen. De vegetatie is dan groen en bevat veel jonge bladeren die als voedsel dienen. Probleem is wel dat door de dichte vegetatie de dieren moeilijker te zien zijn.

In de koudere maanden (mei tot november) zijn de meeste struiken kaal en trekken de dieren vaker naar het water. Waardoor je soms ongekende hoeveelheden dieren op je netvlies krijgt te zien. De maanden juli en augustus vormen het hoogseizoen en het is hier dan erg druk met toeristen.

De delta kent een bijzondere weercyclus. Grote delen overstromen jaarlijks. Allereerst gebeurt dit in het noordelijke deel door de extra toevoer van water. Dit gebeurt in de lokale zomer, zo rond november en december. Eilanden verdwijnen en veel dieren worden teruggedrongen op de drogere stukken. Door de warmte verdroogt het water snel, waardoor het via wolken in de maanden mei en juni als regen in het zuidelijke deel valt. Waardoor vervolgens dit deel van de Okavango langzaam onder water verdwijnt. Waarmee de Okavango een eigen klimaat kent.

Zoet water is in Afrika een kostbaar goed. De druk op de Okavango-rivier wordt dan ook steeds groter. Namibië heeft al langere tijd plannen om water uit de Okavango naar het droge midden van het land te transporteren. Andere plannen behelzen de aanleg van waterkrachtcentrales, onder meer bij Popa Falls in Namibië.

Zo’n beetje alles wat je op een safari in Afrika tegen kan komen leeft hier. Met zo’n 150 soorten zoogdieren. De meeste mensen willen daarvan graag de ‘big five’ zien. Dit zijn: leeuw, olifant, buffel, neushoorn en luipaard. Laatstgenoemde is het lastigst en garantie heb je zeker niet. Maar de speurtocht op zich, in een decor waar je U tegen zegt, is meer dan genoeg.