Central Balkan National Park

Het immense natuurgebied omvat bergen, eeuwenoude beukenbossen en talloze watervallen. De mens heeft een haat-liefdeverhouding met dit ruige gebied. De Balkan heeft iets magisch, maar vooral ook iets onbekends. Deze 600 kilometer lange bergketen biedt nog een ongerepte wildernis.

Heldere ochtendzon; dat is de oorspronkelijke betekenis van het woord Balkan. Het is meer een wens van de lokale bevolking dan een kenmerk van het park: het is hier opvallend vaak mistig. Wat de bossen en de rotsformaties een mystiek karakter geeft.

Het klimaat hoort bij deze wildernis, die de rijkdom van Oost-Europa laat zien. Het park deelt Bulgarije in tweeën, van west naar oost. Hier lijken de dorpjes nog regelrecht uit de Middeleeuwen te stammen. Dit is woest en onherbergzaam Europa.

Het nationaal park heeft enkele bijzondere bezienswaardigheden. Ook kun je er unieke excursies doen tijdens je bezoek. Als je hier bent begrijp je waarom het op de lijst van Werelderfgoed staat van UNESCO.

Het park is 71.669 hectare groot. Oftewel ruim 700 vierkante kilometer berglandschap met oude beukenbossen, watervallen en steile rotspartijen. Maar het biedt ook talloze bergweiden, waar in het voorjaar veel bloemen en kruiden bloeien. Het is een relatief jong park. Het kreeg pas in 1991 de status van nationaal park; diverse kenmerkende onderdelen van het park werden al veel eerder beschermd.

De lokale bevolking heeft al eeuwenlang een haat-liefdeverhouding met het park. De wilde dieren en het klimaat zorgde ervoor dat het gebied lange tijd onherbergzaam was. Maar het zorgde ook voor een ideale omgeving voor bijvoorbeeld rozenkwekerijen, die zelfs de eerste verfijnde Franse parfum liefhebbers trok.

Inmiddels zijn het vooral natuurliefhebbers die naar dit ruige gebied afreizen. Bijzondere bomen zijn de Balkan-den en jeneverbes. De myrtifolium-rhododendron is de meest opvallende struik, ook al doet de opvallend laag blijvende zevenboom (familie van de jeneverbes) eigenlijk niet voor hem onder. Gele gentiaan, steelloze gentiaan en edelweiss zijn bedreigde bloemsoorten. Wetenschappers hebben meer dan 166 medicinale planten gevonden in het park.

In totaal zijn in dit deel van Bulgarije 2.387 soorten dieren geteld, waarvan 224 soorten grotere dieren. Zoals de wolf, lynx en gems. Zeven daarvan zijn vissen, tien amfibieën en vijftien reptielen. Van de dertig soorten vleermuizen die Europa rijk is zijn er achttien in dit park gezien. 

Het park heeft een rijk vogelleven; zo’n 123 soorten. Vogelaars zoeken vooral de roofvogels, zoals de steenarend. Met deze rijkdom is de kans op een ontmoeting met het dierenleven van Europa altijd aanwezig.

De eco-trail langs Byala Reka (wat Witte Rivier betekent) is een leerzame wandeling van een kleine twee uur door een rivierkloof. Diverse panelen geven uitleg over de flora en fauna van het gebied. Het is een goede plek voor een picknick, maar wie de witte rivier echt wil ondergaan moet even een verfrissende duik nemen in het water. De wandeling is in de buurt van het stadje Kalofer.

De Botev is met 2.376 meter de hoogste piek in het park. Via groene weiden, steile kloven en diverse watervallen kan je deze beklimmen. Het is een stevige klim, maar geeft een imposant uitzicht over het park.

In het najaar, winter en voorjaar ligt er veel sneeuw, dus de beste tijd is tussen begin juni en eind augustus. Het is een goede manier om de verschillende ecosystemen van het gebied te zien, zeker als je begint in een eeuwenoud beukenbos.

Hidja Rai betekent ‘Paradijs’ en veel wandelaars vinden deze tocht de mooiste in het park. De tocht zelf duurt zo’n vier uur en is door middel van wegwijzers goed aangegeven. Het pad loopt onder meer langs de beroemde Botev, die verschillende keren opduikt.

De wandeling eindigt bij de Raisko Praskalo (of Paradijswaterval). Met zijn bijna 125 meter is dit de hoogste waterval van Bulgarije. En je kunt erg dicht bij het water komen. Ga lekker vroeg op pad en hou rekening met een mogelijke regenbui.

In de stad Stara Zagora worden zieke, gewonde of verstoten dieren opgevangen en verzorgd.Waaronder ook de ‘dansende beren’. In het Wildlife Rehabilitation and Breeding Centre kun je zien hoe dit gebeurt en vooral de verhalen achter de dieren horen. Je kan hier overigens ook enkele weken als vrijwilliger werken.

De ondergaande zon, het uitzicht en de rust werken als een kalmerend middel. Een overnachting in een berghut is een belevenis. Er zijn diverse mogelijkheden, waaronder ook hutten voor slechts twee personen. Vraag in dorpen als Kalofer naar de mogelijkheden om er te overnachten.

Het is een bijzondere gebeurtenis. Boven de beukenbossen steekt een rotsformatie uit die zingt als de wind blaast. De Bulgaren noemen het ‘Peeshti Skali’ oftewel Zingende Rotsen. En als het een winderige dag is het de klim zeker waard. Dit deel van het park was al in 1979 beschermd en is opvallend wild met veel dieren.

In de meeste steden rond dit gebied wordt elk jaar op de eerste zaterdag van juni Het Feest van de Roos gehouden. In dit gebied wordt al decennialang rozen gekweekt voor de parfumindustrie. Het feest van Karlovo is het meest beroemd waarbij klederdracht, zang en dans centraal staan. En dat alles in een overheersende geur van rozen.

Het is hier de traditionele manier om je van A naar B te bewegen. Op een paard kun je enkele uren tot meerdere dagen rondrijden, alles met een gids die bijzondere plekken, bloemen en dieren aanwijst. Eén van de vertrekpunten is het stadje Kalofer.

Het hoogseizoen is juli en augustus, maar juni is heel bijzonder vanwege de vele bloemen, terwijl in september het begin van de herfst te zien is. En buiten het hoogseizoen is het park zo goed als verlaten.