Alpenmarmot

Weinig mensen weten dat de Alpenmarmot tot de familie van de eekhoorns behoort. Met zijn stevige lijf, dikke vacht en kenmerkende gefluit is het een opvallende verschijning tijdens bergwandelingen. Het fluiten hebben we allemaal weleens gehoord tijdens een wandeling in de bergen. Maar soms zijn de dieren erg schuw, terwijl ze op andere plekken worden gevoerd en dus heel dichtbij komen.

Deze dieren leven op hoogtes tussen 800 en 3.200 meter, meestal in open graslanden en rotsachtige hellingen. In veel van deze gebieden kun je Alpenmarmotten zien langs wandelroutes en berghutten. Dit geldt vooral voor de zomermaanden als ze erg actief zijn.

De Alpenmarmot is inheems in de Alpen en leeft op talloze plekken in de berggebieden van Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, Italië, Slovenië en Duitsland. De dieren werden met succes ingevoerd in de Pyreneeën, de Karpaten, het Zwarte Woud en de oostelijke Alpen.

• Een volwassen Alpenmarmot wordt ongeveer 50 cm lang, met een staart van zo’n 15 cm.
• Het gewicht varieert van 3 tot 8 kg, afhankelijk van het seizoen. In de zomer eten ze zich vol om reserves op te bouwen voor de winter.
• De dikke vacht heeft een mix van bruin, grijs en geelachtige tinten, wat zorgt voor een perfecte camouflage in het rotsachtige landschap.
• Marmotten hebben scherpe klauwen die ze gebruiken om te graven en hun burchten uit te breiden.

• Alpenmarmotten leven in kolonies en zijn erg sociaal. Ze communiceren met elkaar door middel van verschillende geluiden, vooral hoge fluittonen.
• Ze zijn overdag actief, met name in de ochtend en late namiddag.
• Tijdens het eten houden ze hun omgeving goed in de gaten. Bij gevaar waarschuwt een marmot de groep met een luid fluitend alarmgeluid.

Hoe klinkt een Alpenmarmot? Bezoek bergweides in de Alpen op een zonnige dag en blijf stil luisteren. Vaak hoor je hun alarmroepen voordat je ze daadwerkelijk ziet. De laatste decennia is er veel onderzoek gedaan naar het geluid dat deze dieren maken. Een van de bekendste kenmerken van de Alpenmarmot is zijn luide fluitgeluiden. Dit zijn alarmroepen om soortgenoten te waarschuwen voor roofdieren, zoals arenden, vossen of marters.

• Lange fluittoon → meestal een waarschuwing voor roofvogels.
• Korte, herhaalde fluittonen → duidt op een roofdier dat over de grond sluipt.
• Lage kreungeluiden → wordt gebruikt in sociale interacties binnen een groep.
• Scherpe pieptonen → vaak te horen tijdens speelse gevechten of bij verstoring door mensen.

Deze dieren zijn herbivoor en voeden zich voornamelijk met plantaardig voedsel. Denk daarbij aan grassen en kruiden, zoals paardenbloemen, klaver en weegbree. Ze eten graag bloemen zoals Alpenroos (Rhododendron ferrugineum), gentiaan (Gentiana) en anemonen. Ze eten soms bessen die ze in hun leefgebied vinden, zoals jeneverbessen of bosbessen. Vooral in het najaar gaan ze op zoek naar voedzame wortels en knollen, zoals die van alpenplanten. Hoewel Alpenmarmotten hoofdzakelijk planteneters zijn, eten ze soms kleine insecten, larven of wormen, vooral als extra eiwitbron.