Berggorilla

Grootste primaat ter wereld

De berggorilla ontmoeten staat hoog op het verlanglijstje van veel dierenliefhebbers. En terecht, een ontmoeting met deze mensapen is magisch. Deze dieren zijn een van de symbolen van de rijkdom van de natuur in Afrika geworden. Je kunt de berggorilla bezoeken in de volgende landen: Oeganda, Rwanda en de Democratische Republiek Congo. Dit is de beste informatie over de berggorilla.

Algemene kenmerken van de berggorilla

  • Wetenschappelijke Naam: Gorilla beringei beringei
  • Gewicht: Volwassen mannetjes (zilverruggen) kunnen tussen de 140 en 200 kilogram wegen, terwijl vrouwtjes meestal rond de 90 kilogram wegen
  • Lengte: Berggorilla’s kunnen staand tot 1,7 meter groot worden
  • Levensduur: De dieren kunnen in het wild 35 tot 40 jaar oud worden
  • Leefgebied: Berggorilla’s leven uitsluitend in bergachtige, dichte bossen in Centraal-Afrika op hoogtes tussen 2.200 en 4.300 meter

Bekijk mijn video

Verspreiding en habitat

De dieren komen slechts voor in twee geografische gebieden: het Bwindi Impenetrable National Park in Oeganda en het Virunga-gebergte, dat zich uitstrekt over Oeganda, Rwanda en de Democratische Republiek Congo.

Het leefgebied van de berggorilla is dus beperkt; tot ongeveer 792 km² in het Virunga-gebergte en 331 km² in Bwindi. Deze gebieden zijn relatief klein.

De gorilla's leven in koudere, vochtige bergachtige bossen. Deze unieke omgeving heeft hen aangepast aan lagere temperaturen en dichte vegetatie, wat hen onderscheidt van laaglandgorilla’s. Maar door de specifieke leefomstandigheden zijn ze erg kwetsbaar om uit te sterven.

Populatieaantallen

  • Wereldwijde Populatie: Er zijn naar schatting nog ongeveer 1.000 berggorilla’s in het wild (volgens de laatste tellingen in 2021). Deze cijfers komen van de gecombineerde populaties in het Virunga-gebergte en Bwindi Impenetrable National Park.
  • Groepen: Berggorilla’s leven in sociale groepen van 5 tot 30 individuen, afhankelijk van de leider (de zilverrug) en het aantal volwassen vrouwtjes, jongen en jongvolwassen mannetjes.

Ga op een Gorilla Trekking

Een gids en een parkwachter op de Gorilla Trekking. ©Corno van den Berg

Er worden in Oeganda twee soorten tours aangeboden: de 'gewone' Gorilla Trekking en een Habituation Tour. De langer durende en duurdere Habituation Tour wordt niet Rwanda aangeboden. Als je deze dus wilt doen, moet je naar Oeganda.
Lees hier mijn uitgebreide artikel over de Gorilla Trekking

Berggorilla's zijn ernstig bedreigd

Berggorilla’s zijn door de IUCN (International Union for Conservation of Nature) geclassificeerd als ernstig bedreigd. Belangrijke bedreigingen zijn stroperij, ziekteverspreiding door menselijk contact, verlies van leefgebied, en conflicten in het gebied. Door stropers en conflicten kunnen elk jaar meerdere gorilla’s sterven.

Dieet en voeding van berggorilla's

Etende berggorilla’s. ©Corno van den Berg

Berggorilla’s kunnen dagelijks 18 tot 20 kilogram planten eten, waaronder bladeren, stengels, schors en bamboescheuten. Hun dieet bestaat voor ongeveer 85% uit bladeren en stengels, 10% uit fruit, en de rest uit andere plantaardige delen, zoals wortels en schors.

Levenscyclus en voortplanting

  • Levensverwachting: Berggorilla’s kunnen tot 35 à 40 jaar oud worden in het wild, al kunnen ze in gevangenschap zelfs de 50 jaar bereiken.
  • Draagtijd: De draagtijd bij berggorilla’s is 8,5 maanden (ongeveer 255 dagen), wat vergelijkbaar is met de draagtijd van mensen.
  • Jongen: Een vrouwtje krijgt gemiddeld één jong per vier tot vijf jaar. Tweelingen komen zelden voor.
  • Geslachtsrijpheid: Vrouwtjes worden geslachtsrijp rond 8 jaar en mannetjes rond 12 jaar, hoewel mannetjes meestal pas op latere leeftijd als zilverruggen een groep gaan leiden.

Berggorilla is geen officiële soort

De berggorilla is eigenlijk geen soort, maar een ondersoort. Officieel heet hij oostelijke gorilla. Daarnaast leeft in Afrika nog de westelijke gorilla, die ook wel laaglandgorilla wordt genoemd. Wetenschappers discussiëren nog steeds over het aantal ondersoorten.

Wist je dat over de berggorilla?

  • Er zijn nog maar zo'n 1.000 berggorilla’s in het wild
  • Ze delen 98% van hun DNA met mensen
  • Hun dikke vacht beschermt tegen kou op grote hoogte
  • Berggorilla's eten tot 25 kilo planten per dag
  • Gorilla’s leven in hechte groepen
  • Groepen worden geleid door een zilverrug
  • Berggorilla's gebruiken meer dan 25 geluiden om te communiceren
  • Ze leven alleen nog maar in het Virunga-gebergte en Bwindi in Afrika
  • Berggorilla's zijn kwetsbaar voor menselijke ziektes
  • Bescherming heeft hun aantal doen toenemen

De imposante zilverrug

De zilverrug en een jonger dier in de groep. ©Corno van den Berg

De dominante zilverrug (vanwege zijn lichte kleur op zijn rug) is de vader van de meeste jongen in de groep. De zilverrug is een volwassen mannetje dat verantwoordelijk is voor de bescherming van zijn familie. Een groep kan wel 40 individuen bevatten. Omdat de dieren niet in dierentuinen kunnen gedijen zijn alleen de wilde dieren nog over.

Is een berggorilla gevaarlijk voor mensen?

Berggorilla's hebben incidenteel mensen aangevallen, maar dit is zeer zeldzaam. Het komt bijna alleen voor als ze zich bedreigd voelen of als er onverwachte situaties ontstaan. Wanneer ze zich bedreigd voelen, bijvoorbeeld door onverwachte bewegingen of lawaai, kunnen ze zich defensief opstellen. Vaak toont de zilverrug zijn dominantie door op hun borst te slaan of luid te schreeuwen. Dit leidt zelden tot een daadwerkelijke aanval. In de meeste gevallen zijn berggorilla's rustige dieren die de aanwezigheid van mensen tolereren.

Beste plekken om een berggorilla te zien