Chimpansee

Bekendste mensaap, die leeft in het regenwoud van Afrika

De chimpansee is een dier in Afrika dat tot de verbeelding spreekt. Deze mensaap is minder populair dan de berggorilla, maar dat is niet terecht. Je kunt de berggorilla bezoeken in de volgende landen: Oeganda, Tanzania en de Democratische Republiek Congo. Een ontmoeting met een troep chimpansees is meer dan indrukwekkend. En je merkt al snel waarom dit dier het meest op een mens lijkt. Dit is de beste informatie over de chimpansee.

Algemene kenmerken van de chimpansee

  • Wetenschappelijke naam: Pan troglodytes
  • Lengte: Mannetjes zijn ongeveer 1-1,2 meter lang; vrouwtjes zijn iets kleiner
  • Gewicht: Mannetjes wegen tussen de 40-60 kg, vrouwtjes meestal 30-50 kg
  • Levensduur: In het wild leven chimpansees gemiddeld 33-38 jaar, maar in gevangenschap kunnen ze tot 50-60 jaar oud worden
  • Leefgebied: Chimpansees komen voor in tropische bossen en savannes van West- en Centraal-Afrika, van Guinea tot Congo en van Sierra Leone tot Oeganda
  • Dieet: Alleseter, eet fruit, bladeren, insecten, noten en soms vlees
  • Gedrag: Ze leven in complexe sociale groepen en gebruiken gereedschap voor verschillende taken
  • Beweging: Ze bewegen door rechtop te lopen, maar ook lopen op knokkels (op handen en voeten) en klimmen

Hoe intelligent zijn chimpansees?

De chimpansee deelt maar liefst 98% van zijn DNA met de mens, een verbluffende overeenkomst die moeilijk te bevatten is als je naar dit dier kijkt. Hoewel chimpansees qua lichaamsgrootte vergelijkbaar zijn met mensen, zijn ze doorgaans lichter, hebben ze een dichte beharing en zijn ze fysiek sterker. Hun hersencapaciteit is weliswaar kleiner, maar hun intelligentie is indrukwekkend in vergelijking met andere diersoorten.

Chimpansees staan bekend om hun uitzonderlijke intelligentie, vooral binnen de dierenwereld. Ze vertonen niet alleen sociaal en strategisch gedrag, maar maken ook gebruik van eenvoudige werktuigen. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld takken als gereedschap om naar termieten te 'vissen' door deze in de termietenheuvel te steken. Dit getuigt van inzicht en aanpassingsvermogen. Recente observaties tonen aan dat chimpansees zelfs complexer gedrag vertonen: ze zijn gezien terwijl ze het schild van een schildpad braken door deze met kracht tegen bomen te gooien, om zo bij het vlees te komen. Dit soort innovatief gedrag is bij maar heel weinig diersoorten waargenomen.

Daarnaast communiceren chimpansees met elkaar via een breed scala aan geluiden, gezichtsuitdrukkingen en gebaren, wat hun sociale complexiteit en cognitieve vaardigheden verder benadrukt. Dit maakt de chimpansee niet alleen een van onze naaste verwanten, maar ook een van de meest fascinerende en slimme dieren op aarde.

Speciale chimpansee excursies

Een ontmoeting tijdens een Chimpansee trekking.

In diverse landen worden speciale excursies georganiseerd om deze dieren te zien. Je gaat met een of meerdere gidsen op zoek gaat naar een familie chimpansees. Ook gaat er ook parkwachter mee, deze heeft onder meer een geweer bij zich. Dit is met name voor jouw veiligheid, er zijn in het verleden wel wat schermutselingen geweest met stropers.

Er zijn meerdere tours, die ook verschillend van aard zijn en in prijs. Dit kunnen intensieve tochten zijn, waarbij je urenlang door het regenwoud moet lopen. En soms klimmen. De gidsen weten waar de dieren voor het laatste zijn gezien. Met wat geluk zijn ze nog aan het uitrusten en zijn ze daar nog.

Meestal blijf je een beperkte tijd bij de dieren. Dit om ze niet te veel te storen in hun dagelijkse leven. Je zult vanzelf merken dat de dieren weten dat je er bent. Maar ook dat ze zich weinig van je aantrekken. En gewoon door gaan met hun bezigheden. Zoals het vlooien van elkaar, spelen en het zoeken naar voedsel.
Lees mijn artikel over de Chimpansee Trekking

Waar leven chimpansees?

Chimpansees leven in groepen in de regenwouden van Afrika. Je kunt mazzel hebben en deze dieren tegen komen in het wild, al is de kans klein. De Engelse naam is wat verwarrend. Daar wordt hij 'chimpanzee' genoemd, met een ‘z’ dus. Hoe je ze ook noemt, zeker is dat een ontmoeting met deze dieren is een belevenis die je niet snel vergeet. En je zult zelf zie hoe ongekend menselijk deze dieren zijn.

Wist je dat over de chimpansee?

  • Chimpansees delen 98,7% van ons DNA
  • De dieren maken en gebruiken gereedschap zoals wij
  • Chimpansees zijn 1,5 keer sterker dan mensen
  • Ze leven in groepen van 20-150 leden
  • Hun dieet bevat fruit, bladeren, insecten en ze jagen op vlees
  • Chimps communiceren met geluiden en gebaren
  • Chimpansees kunnen giechelen als ze gekieteld worden
  • Ze hebben opvallend grote hersenen voor apen
  • Deze intelligente dieren lijden onder stroperij en verlies van leefgebied
  • Jonge dieren blijven lang bij hun moeder, net als bij mensen

Hoe jagen chimpansees?

Hoewel chimpansees voornamelijk vruchten, bladeren en noten eten, kan vlees tot 3% van hun totale dieet uitmaken. Het eten van vlees levert essentiële eiwitten en voedingsstoffen, en het kan vooral belangrijk zijn tijdens perioden van voedselschaarste. Chimpansees zijn opportunistische jagers en passen hun strategie aan op basis van de situatie en het type prooi:

  • Ze richten zich meestal op kleinere zoogdieren, vogels en reptielen. Het jagen op franjeapen is echter het meest gedocumenteerd.
  • Tijdens het jachtseizoen, wanneer fruit en ander voedsel schaars zijn, neemt de jachtactiviteit vaak toe.
  • Chimpansees zijn geduldige jagers: ze kunnen urenlang wachten tot het juiste moment om toe te slaan.

Chimpansees jagen vaak in groepen, vooral als ze zich richten op grotere prooien zoals de rode franjeaap (ook bekend als Colobusaap). Dit jagen per groep toont een complex sociaal gedrag, waarbij de chimpansees verschillende rollen aannemen. Deze samenwerking vereist planning en coördinatie, wat wijst op een hoog niveau van intelligentie en communicatie.

  • De drijver: Jaagt de prooi uit de bomen en richting andere chimpansees
  • De afsluiter: Blokkeert ontsnappingsroutes van de prooi
  • De vanger: Is verantwoordelijk voor het daadwerkelijk grijpen van de prooi

Hoewel chimpansees bekend staan om hun gebruik van gereedschap voor het verkrijgen van insecten, is het gebruik van gereedschap tijdens de jacht minder gebruikelijk, maar het komt voor. In sommige gevallen zijn chimpansees gezien terwijl ze takken of stokken als speren gebruikten om kleine zoogdieren te vangen die zich in holtes verstopten.

Beste plekken om de chimpansee te zien