Gozo

Het eiland is synoniem voor rust en ruimte. Al heeft het diverse unieke attracties. Zoals een tempelcomplex dat als een van de oudste vrijstaande gebouwen ter wereld wordt gezien. Ouder dan de piramiden op andere plekken ter wereld bijvoorbeeld.

Het is overigens ook een plek waar ooit mini-olifanten en reuzenmuizen rond liepen. Net als op andere eilanden in de buurt zijn ook op Malta en Gozo in grotten als Għar Dalam fossielen gevonden van mini-olifanten. Opmerkelijk genoeg lijken ze meer op Aziatische olifanten dan op Afrikaanse olifanten. Ze waren niet groter dan zo’n 90 centimeter, waarschijnlijk omdat hun leefgebied door de zee werd beperkt.

Tegenwoordig is het anders. Ruimte vind je hier in overvloed. Het eiland heeft ook talloze attracties, zoals baaien om in te zwemmen, grotten en natuurlijke bogen. Die je eenvoudig zelf kunt ontdekken, want Gozo is relatief klein. Het eiland is ongeveer 14 kilometer lang en 7 kilometer breed. Gozo omvat in totaal 67 km². Dit zijn de beste attracties en excursies voor jouw bezoek. Met ook een lijst van de mooiste bezienswaardigheden.

De Blue Hole is een natuurlijk zwembad aan zee. En het is ook een grot van ongeveer 10 meter breed en meer dan 15 meter diep. De Blue Hole was samen met de Azure Window de trekpleister van Gozo. Maar toen de Azure Window in 2017 instortte tijdens een storm bleef alleen de Blue Hole over. Maar die alleen is al imposant genoeg. 

Het is een heerlijke plek om te zwemmen en om te duiken. Het is wat lastig om er te komen want je moet over rotsen klimmen. Deze kunnen scherp zijn, waardoor speciale schoenen dus handig zijn. Neem ook een stevige handdoek mee waar je op kunt gaan zitten als je uitgezwommen bent.

De fraaie Dwejra Bay ligt bij de Blue Hole. Dit is een verborgen parel. Lang niet iedereen gaat hierheen, terwijl de Blue Hole vaak wel op het lijstje staat van veel toeristen. Je kunt Dwejra Bay met een boot bezoeken, maar ook te voet ontdekken. De heuvel aan een zijde is perfect om te wandelen. Onderweg word je beloond met een heerlijk uitzicht over de baai. In de verte kun je de Blue Hole en de rest van de kust zien. Ook kun je hier op eigen houtje zwemmen naar zee, al moet je dan wel opletten met de bootjes die hier varen.

De baai van Dwejra wordt ingesloten door de zogenaamde Paddenstoelenrots. Het is slechts een klein rotseiland van 60 meter hoog. Een generaal van de Orde van Malta ontdekte op de vlakke top van de rots een zeldzame plant, de fucus coccineus melitensis. Hij dacht dat het een paddenstoel was en hij kende aan deze plant een medicinale werking toe. Hierdoor gebruikten de ridders de plant om wonden te stelpen en als geneesmiddel voor dysenterie. 

Er werd ook een speciale kabellift geïnstalleerd om de plant te gaan plukken. Voor ‘gewone mensen’ werd de rots tot verboden gebied verklaard. Met hoge straffen. Volgens de verhalen werden overtreders met drie jaar dienst als roeier op de galleien gestraft. Recent is ontdekt dat al deze inspanningen zinloos waren, aangezien de Fucus coccineus melitensis geen geneeskrachtige werking heeft. Op dit ogenblik is de rots een natuurreservaat. Het ligt aan de ingang van de Baai van Dwejra nabij San Lawrenz in het westen van Gozo. 

Vlakbij de Blue Hole vind je een opmerkelijke binnenlandse zee die via een grot in verbinding staat met de Middellandse Zee. Met kleine bootjes word je door de grot gevaren, waarna de ruige kust van Gozo zich openbaart.

Het imposante Wied Il-Mielaħ is volgens velen het nieuwe symbool van Gozo en zelfs Malta, nadat de Azure Window instortte in 2017. Deze natuurlijke boog is het uiteinde van de rotsen en is uitgesleten door erosie en omdat een deel van het dak instortte. Je kunt door de rotsen heen kijken en ziet de golven door de boog heen vallen.

De beroemde Citadel wordt ook wel de Cittadella genoemd. Dit kasteel ligt in Victoria, de hoofdstad van Gozo. De stad is ontstaan uit de Citadel. Al in 1500 v.Chr. werden hier de eerste fortificaties gebouwd, die steeds verder weren uitgebouwd en herbouwd. De grootste verbouwingen werden gedaan tussen 1599 en 1622, waardoor het een versterkt fort werd.

Je kunt eenvoudig door de Citadel lopen, al kan het hier wel druk worden. In de avond is de Citadel ook open en is het veel rustiger. Alles is verlicht, zodat je een mooi zicht hebt de gebouwen.

Het Archeologisch Museum ligt in het bekende Palazzo Bondi in de Citadel van Victoria. Het museum toont voorwerpen uit al de verschillende periodes van de culturele geschiedenis van het eiland. Eerlijk is eerlijk, het Archeologisch Museum in Valletta op Malta heeft veel indrukwekkendere stukken, waaronder diverse Venusbeeldjes.

De tempels van Ggantija zijn relatief onbekend. Dit tempelcomplex is maar liefst 5.800 jaar oud. Het is de best overgebleven tempel van alle ruïnes op Gozo en het naastgelegen hoofdeiland. Deze tempels worden gezien als een van de oudste vrijstaande gebouwen ter wereld. En zijn ouder dan de piramiden van Egypte of Stonehenge in Engeland bijvoorbeeld.

Ggantija verbaast de wetenschap nog steeds. Want het volk dat deze tempel heeft gebouwd is onbekend. Waarom ze zijn gebouwd is ook vaag. Net als de reden waarom dit soort tempels alleen op deze eilanden zijn gebouwd. Het hoort bij deze afgelegen eilanden in de Middellandse Zee. Vooral bij het rustieke Gozo, dat alleen per veerboot en watervliegtuig is te bereiken.

Wetenschappers hebben achterhaald dat de eilanden ooit via een landbrug verbonden waren met het huidige Sicilië. Vermoedelijk zijn de eerste bewoners letterlijk aan komen lopen. En zijn ze hier gaan wonen en hebben ze de tempels gebouwd. En steeg langzaam het water in de Middellandse Zee door de opwarming van de aarde, waardoor gletsjers smolten.

In de eeuwen erna hebben verschillende culturen geprobeerd het hart van de Middellandse Zee te veroveren. De eilanden zijn een opmerkelijk strategische plek. Want als je Malta en Gozo in handen had, dan heerste je over dit deel van het water. En kon je Sicilië aanvallen bijvoorbeeld, dat 70 kilometer verderop ligt.

De Xwejni zoutpannen liggen bij Marsalforn, een klein plaatsje op Gozo. Hier wordt nog steeds zout gewonnen uit zeewater. In de rotsige bodem zijn speciale opvangbekkens gehakt waar bij een storm het water over de rotsen beukt. En het water wordt verdampt door de zon, waarna het zout achter blijft.

Aan de weg die er langs loopt staat een klein huisje waar je zout kunt kopen. En alles kunt horen over de zoutwinning hier van de familie Cini, die hier al meer dan vijftig jaar zout wint. 

Ras il-Wardija is een heuvel op Gozo waar bovenop ooit een bijzondere Tempel van de Feniciërs was uitgehakt in de rotsen. Hij fungeerde als tempel rond 800 voor Christus tot aan de Romeinse tijd. Ook vind je hier een bron, die werd gebruikt voor het water. De overblijfselen zijn nog overduidelijk zichtbaar.

In de nissen in de rotsen stonden beeldhouwwerken, maar die zijn er nu niet meer. Ook niet in musea. Bijzonder aan deze plek is het uitzicht over de kust van Malta. Vanaf 120 meter hoogte kijk je langs de steile rotsen van Gozo. De plek ligt op privéterrein en je hebt een gids nodig om er te komen.

Wie Gozo bezoekt stapt zo’n 200 jaar terug in de tijd. Natuurlijk hebben ze hier ook alle moderne gemakken, maar veel boeren bewerken het land nog traditioneel. Want wat nieuws is hoeft nog niet beter te zijn. Sowieso houden de bewoners veel tradities in ere. En het geringe aantal bewoners zorgt er voor dat hier de rust regeert. Echte rust. Die je niet hoeft te zoeken, maar je gewoon ontmoet. Wat goed past bij het bijzondere verleden van dit eiland.

Het eiland Gozo is het best in het voor- of najaar te bezoeken. De temperatuur is dan lekker, met veel zon en langs de kust een lekker briesje.

De winter is overigens ook geen probleem, het weer is dan ook erg zacht. Al kan het enkele uren, maar ook enkele dagen regenen tussen november en maart.

In de zomer wordt het erg warm, het kwik stijgt dan geregeld tot boven de 40 graden, met weinig wind.

Een auto huren is hier eenvoudig. Hou er wel rekening mee dat er hier links wordt gereden dankzij het Engelse verleden. Het verkeer is erg rustig, dus een groot probleem is het niet. Bussen en dergelijke rijden niet al te vaak, waardoor het soms lastig is om te reizen als je geen auto hebt.

Maar je kunt ook een fiets huren, zoals ik ook deed. Het eiland is over het algemeen vlak. Ik koos voor een mountainbike omdat ik ook bijvoorbeeld de diverse hoger gelegen uitkijkpunten wilde bezoeken.