Etosha National Park

Het werd wereldberoemd door diverse natuurdocumentaires van bijvoorbeeld National Geographic. Ze laten zien hoe hard het leven hier kan zijn door de wisselende periodes in een jaar. In Etosha, zoals het vaak wordt genoemd, kun je grote groepen dieren bij elkaar spotten. En je kunt hier extreem goed zien hoe de dieren afhankelijk zijn van water.

Zodra er droogte is zorgt dat voor problemen. En dat voor een gebied dat bijna was leeggeschoten door rijke Westerlingen. De jacht heeft een grote wond achtergelaten in dit deel van Afrika. Net op tijd werd Etosha en haar rijkdom  beschermd. Het is nu één van de oudste beschermde natuurparken in Afrika.

Etosha biedt de kans op met een Landrover of een andere four-wheel drive op safari te gaan. Wat veel vrijheid betekent. Je kunt je eigen route bepalen, erg vroeg op pad gaan en stoppen wanneer jij dat wilt. Maar je mist ook de getrainde ogen van een gids/chauffeur.

Gelukkig verraden stilstaande auto’s meestal wel dat er wat bijzonders is te zien. De hekken van het park gaan bij zonsopgang open, dus je kunt er heel vroeg bij zijn. Zeker als je verblijft op een camping of lodge in het park.

Wie naar Etosha gaat kan grofweg twee dingen doen; van waterput naar waterput rijden of stilstaan bij diverse waterputten en wachten wat er gaat gebeuren. Het beste kun je zorgen dat je meer tijd hebt, zodat je beiden kunt doen. Er is veel keuze aan waterputten, van klein tot groot en ze liggen door het complete park.

Wie in juli, augustus of begin september gaat ziet Etosha op zijn ruigst. Het is dan erg droog en alle dieren komen naar de waterplaatsen om te drinken. In het droge seizoen speelt het leven zich af bij de diverse waterputten. Dieren komen hier om te drinken en blijven vaak daarna in de buurt.

Met als gevolg dat je een weelde aan dieren ziet. Ga zo vroeg mogelijk op pad en kijk eens wat langer naar hoe de dieren zich elkaar afwisselen bij het water. En hoe ze schichtig om zich heen kijken of er geen roofdieren zijn. Soms wordt het zo druk in een waterput dat je het water niet eens meer ziet. Totdat de roofdieren zich laten zien.

Het park biedt drie toeristenkampen: Okaukuejo (in het zuiden), Namutoni (in het oosten) en Halali (in het midden). Elk kamp heeft een winkel, restaurant, accommodatie voor overnachtingen (meestal een lodge) en diverse kampeerplekken. In het natte seizoen is het geen probleem een plek te krijgen, maar in het hoogseizoen (onze zomer) absoluut wel. Zelfs op de campings.

Wie absolute vrijheid wil voor zijn rondreis kan in Namibië een terreinauto huren, waar je op het dak kunt slapen. ’s Avonds open je de tent en kun je bijvoorbeeld op de campings in Etosha gaan staan. Deze campings liggen in een afgesloten deel van het park, dus kun je rustig buiten je auto en tent lopen. Al heb je wel de geluiden van de dieren om je heen. En op deze manier kun je vroeg op pad in het park.

De lodges in Etosha hebben meestal bijzondere kamers bij een waterplaats. Waaronder het populaire Okaukuejo, waar sommige kamers uitkijken op een bij dieren gewilde drinkplek. Vraag er naar bij je boeking als je ’s avonds ook nog wilt kijken wat voor dieren er tevoorschijn komen. Deze kamers zijn duurder en extreem populair, maar het is absoluut de moeite waard.

Ook kun je net buiten het park overnachten, dit is vaak een stuk goedkoper.

Bekijk de mooiste accommodaties

In Etosha is een nachtsafari niet toegestaan, onder meer om de dieren rust te gunnen. In het aansluitende Ongava Game Reserve mag het wel. Omdat ze hier het aantal dagelijkse bezoekers beperken. Dus wie graag wil zien wat je ’s nachts allemaal kunt tegen komen, moet dit vooral proberen. Al moet je er dan wel een kamer of tent huren en deze zijn niet echt goedkoop. Maar je krijgt er wel alle maaltijden en safari’s (ook overdag) bij.

De Etosha Lookout ligt midden in de zoutpan van Etosha. En dit is de enige mogelijkheid om een stukje in een zoutpan zelf te komen. En je mag hier zelfs enkele honderden meters verder lopen naar het uitkijkpunt. Een bizar uitzicht, dat lastig te omschrijven is. Overal is het wit van het zout, daarom zijn er ook opvallend weinig dieren en mag je dus je auto uit.

Het zijn verreweg de meest populaire dieren van Etosha. En, volgens biologen zijn het grootste olifanten in heel Afrika, al is niet helemaal duidelijk waarom ze zo groot zijn. De Afrikaanse olifant is het grootste landdier en het is een imposant gezicht om een groep te zien. Zeker tussen de andere dieren bij een waterput.

De dieren moeten geregeld drinken, dus je hebt een goede kans ze te zien. Door het witte stof op hun huid worden ze ook wel ‘Ghost Elephants’ genoemd. Met wat geluk zie je ze zelfs een bad nemen om het witte stof van hun droge huid te wassen.

Etosha heeft niet de gewone Big Five, maar wel een roofdieren Top Vijf. Leeuw, luipaard, jachtluipaard, gevlekte hyena en zadeljakhals. Leeuwen worden het vaakst gezien, net als de jakhalzen. Bij de overigen is de kans een stuk kleiner. Maar wie meerdere dagen op pad gaat heeft toch een kans ze te ontmoeten.

Het Sprookjesbos bij Okaukuejo is een bijzondere plek in Etosha. Hier staan enkele honderden van de zeldzame moringo-boom. Deze komt alleen in Namibië voor en hebben normaal een opvallend rechte stam. Maar hier zijn ze totaal vergroeid, omdat ze continu worden aangevreten door olifanten en giraffes. Dit is een rustieke plek, die bijzondere foto’s oplevert.

Etosha is anders dan de meeste parken. In de droge periode zijn alle bomen, struiken en grassen zijn verdord, het is extreem stoffig en ‘survival of the fittest’ is hier realisme. Al het leven speelt zich af rond de waterpoelen. In de natte periode is alles groen, er is een overvloed aan eten en veel dieren krijgen hun jongen. Twee seizoenen; twee werelden.

Etosha betekent ‘de grote witte plaats’. Het bestaat voor een groot deel uit een enorme zoutpan (een kwart van het gebied), omgeven door droog bushveld, struiken met centimeters lange doornen. Vooral mopane-bomen en red bushwillow zie je hier. De beelden op televisie laten het goed zien. Alle dieren die hier leven zijn afhankelijk van water. In het droge seizoen snakken ze naar de regen, net als de struiken en planten.

Al in 1907, na de oorlog tussen de Duitsers en de Herero-stam, werd Etosha National Park opgericht. Dit om te voorkomen dat het rijke gebied werd leeg gejaagd door Westerlingen. Bij het instellen van het park waren er bijna geen dieren meer over. Langzaam nam het aantal dieren weer toe. En zo ook de bezoekers, die ditmaal geen geweer bij zich hadden.

Het gebied is tegenwoordig maar liefst 110 bij 60 km groot (22.270 km2). Maar bij de oprichting was het maar liefst 100.000 km2 groot. In 1954 was Namibië een provincie van Zuid-Afrika. En met de Apartheidswet in dat land, kregen volkeren als de Herrero en Damara recht op een thuisland. Waardoor grote delen werden terug gegeven aan de oorspronkelijke bewoners.

In Etosha vind je niet de Big Five zoals vaak wordt gedacht. De Afrikaanse buffel ontbreekt. Dit dier heeft simpelweg te veel water nodig om de droogte te overleven. Maar leeuw, Afrikaanse olifant, luipaard, witte (en zwarte) neushoorn zijn er wel. En worden geregeld gezien, op de luipaard en zwarte neushoorn na.

Elk dier heeft zijn eigen strategie om in Etosha NP te overleven. Graseters als zebra’s en gnoes bijvoorbeeld zullen niet snel ’s nachts ergens gaan drinken, simpelweg omdat ze te weinig kunnen zien, waardoor roofdieren kunnen toeslaan. Dus komen ze overdag drinken.

Roofdieren maken juist gebruik van het donker om te jagen. Waardoor ze overdag vaak rusten, maar ook geregeld bij een waterput omen drinken. Waardoor het bij de diverse drinkplaatsen een drukte van belang kan zijn. En er is een bepaalde hiërarchie onderling, al wordt die soms bepaald door de aantallen.

Kenmerkend voor Etosha zijn de grote hoeveelheden wild die je kunt ‘spotten’; zebra’s, gnoes, en talloze soorten antilopen, enz. Kunstmatig aangelegde waterdrinkplaatsen helpen de wildpopulatie te overleven in de droge tijd.

Oorspronkelijk werd de Etosha-zoutpan (zoals hij vaak wordt genoemd) bewoond door de San, die wij ook kennen als Bosjesmensen. Maar die zijn al lang verdreven. De laatst overgebleven San werden in 1954 uit het park verjaagd.