Leiden

De sleutelstad speelt al eeuwenlang een belangrijke rol in onze geschiedenis. De stad werd letterlijk wereldberoemd door een bijzonder ambacht; het maken van lakens. En dan niet de lakens voor je bed, maar wollen kleding. Die werd bewerkt tot vilt. Waardoor Leiden een ongekende rijkdom kende. Iets dat nog steeds te zien is in deze stad in Zuid-Holland. Je herkent het in de diverse musea, maar ook op straat. En langs de vele grachten van Leiden. Dit is bijzonder Nederland. 

Leiden groeide al in de 14e eeuw het centrum van de lakenindustrie. Waarbij kwaliteit centraal stond. De beste kwaliteit Engelse wol werd geïmporteerd. Deze werd in Leiden bewerkt en geverfd. Waardoor het Leidse laken een ongeëvenaarde glans kreeg.

Het wantshuis was de voorloper van de beroemde Lakenhal. De beste kwaliteit was zeer gewild in heel Europa. Veel edelmannen wilden de lakens hebben voor hun kleding.

Leiden telt maar liefst 35 hofjes. Een groot deel daarvan zijn te bezoeken. Dit gebeurt meestal onder begeleiding van een gids. Het voordeel is dat je dan ook de verhalen achter de hofjes hoort. Bekende hofjes zijn: Van Assendelfts Hofje en het Bethlehem Hofje, dat ook een museum is. Andere bekende hofjes zijn Jean Pesijnhof en Tevelingshof.
Lees mijn tips voor de Hofjes van Leiden Wandeling 

Museum Naturalis behoort tot de beste musea van Nederland. Het toont een intrigerende kijk in de diversiteit op aarde. Alsook op de evolutie van dieren, planten en al het leven. Alsof je dus zelf op expeditie gaat.

De collectie van het museum in erg groot; zo’n 42 miljoen objecten. Het behoort daarmee tot de top vijf ter wereld. Je vindt hier 2,2 miljoen fossielen en 500.000 gesteenten en mineralen. Daarnaast heeft Naturalis 380 duizend vogels, 125 duizend vissen, 60 duizend reptielen en amfibieën, 50 duizend zoogdieren en 14,6 miljoen insecten.
Bekijk mijn tips voor Naturalis

Het Rijksmuseum van Oudheden is het nationale archeologie museum van Nederland. Je vindt hier uitgebreide collecties uit bijvoorbeeld het Oude Egypte, met mummies van mensen en dieren. Alsook veel beelden van de Grieken, maar ook vondsten van de Romeinen en de Etrusken. Ook vind je er topstukken uit Nederland. Die dateren van de prehistorie tot aan het einde van de middeleeuwen. Een bezoek aan dit museum is een reis door de tijd. En niet alleen interessant op een regenachtige dag.
Zie mijn tips voor het Rijksmuseum voor Oudheden

De Zijlpoort is meest beroemde toegangspoort van Leiden. Ooit had de stad tientallen toegangspoorten maar alleen deze en de Morspoort bestaan nog. De Zijlpoort werd in 1667 in classicistische stijl gebouwd. Het ontwerp is van de Leidse bouwmeester Willem van der Helm. Ook kun je nog beeldhouwwerk van Rombout Verhulst zien.

Als je de geschiedenis van Leiden wilt begrijpen is een bezoek aan dit museum een must. Hier vind je alles over de inmiddels beroemde lakens. En hoe de stad eeuwenlang het middelpunt werd van de kledingindustrie. Wat allerlei mensen aantrok en de stad tot volle bloei kwam. In de Lakenhal werd de kwaliteit beoordeeld, gekeurd en gereguleerd. 

In het museum leer je alles over de geschiedenis van de stad. Maar ook over de kunstnijverheid die hier tot grote bloei kwam. En hier hangen talloze schilderijen van schilders die de geschiedenis van de stad hebben vastgelegd. Waaronder werken van Lucas van Leyden, Rembrandt en Jan Steen. Maar ook van minder bekende schilders die een mooi tijdsbeeld van Leiden laten zien. 
Adres: Oude Singel 32
Meer informatie: lakenhal.nl

De Waag was het gebouw waar goederen werden gewogen. Veel handelaren werden verplicht producten zoals kaas en boter in de stadswaag te laten wegen. Dit gebeurde op een eerlijke manier, zodat er geen discussie kon ontstaan. De huidige Waag is rond 1657 gebouwd op de plaats van het oude, houten waaggebouw. Het fraaie gebouw is nu een van de meest vastgelegde gebouwen in Leiden.
Adres: Aalmarkt 21

Het Stadhuis van Leiden kent twee gezichten. Het Stadhuis aan de Breestraat is zeer imposant. De indrukwekkende renaissancegevel stamt uit 1600. Hij werd ontworpen door Lieven de Key, de stadssteenhouwer van Haarlem. Aan de Vismarkt staat het vernieuwde stadhuis.

Deze werd in 1932 ontworpen. Het Stadhuis heeft diverse branden gekend, onder meer in 1573 en 1929. Aan de Breestraat zie je links van de trappen een gevelsteen met een gedicht over het Beleg van Leiden. Het aantal letters komt precies overeen met het aantal dagen dat het beleg duurde: 129.
Adres: Stadhuisplein 1

De Pieterskerk is de oudste kerk in Leiden. Hij stamt uit 1121 en werd later diverse keren uitgebouwd. Sint-Pieter (ook wel bekend als Petrus) is de patroonheilige van de stad. In het Evangelie van Matteus zegt Jezus tegen Sint-Pieter: ,,Ik zal u de sleutels geven van het Koninkrijk der hemelen …” Leiden heeft hier haar bijnaam Sleutelstad aan te danken, net als het stadswapen. 

De kerk is imposant; hij is 81 meter lang. Je kunt hem bezoeken. Hier is onder meer de beroemde kunstschilder Jan Steen met zijn familie begraven. Ook Filips van Marnix van Sint-Aldegonde is hier begraven. Hij was de secretaris van Willem van Oranje en hij is volgens velen de bedenker van het Wilhelmus. Daarnaast zijn hier veel hoogleraren van de universiteit begraven. 
Adres: Pieterskerkhof 1A
Meer informatie: pieterskerk.com

Het Gravensteen stamt uit 1200 en behoort tot de oudste versterkingen in de stad. Het meest bekende deel stamt uit 1665. Dit was eeuwenlang de gevangenis, waar gevangenen op hun vonnis wachtten. Op het plein voor het Gravensteen werden talloze doodvonnissen ten uitvoer gebracht. Gravensteen werd door de Graven van Holland ook diverse keren gebruikt om te vluchten voor vijanden.
Adres: Pieterskerkhof 6

De Beestenmarkt is een bekend plein in Leiden. Dit was vanaf 1616 de veemarkt. Veehandelaren verkochten hier hun dieren traditioneel via handjeklap. De opening van de markt gebeurde altijd met het luiden van een schapenbel. De laatste bel, uit 1734, hangt nu nog tussen de gevels van huisnummer 9 en 10. Tegenwoordig vind je hier diverse horeca- en uitgaansgelegenheden voor een hapje en een drankje.

De naam is onheilspellend. En terecht. Ook in dit deel rond de Rijn werden misdadigers opgehangen en tentoongesteld. Dit gebeurde nadat ze bij het Gravensteen werden veroordeeld. Het is tegenwoordig een haven met diverse historische vaartuigen. Het Galgewater ligt aan de straat met dezelfde naam.

Molen de Put kijkt uit over het Galgewater. Deze molen is in 1987 herbouwd. Het origineel stamt uit 1619 en was een korenmolen. Deze molen was destijds eigendom van Jan. Janz. Put, vandaar de naam.
Adres: Park de Put 11

De Burcht van Leiden is een typische burcht zoals deze in ons land veel voor kwamen. Het is een van de best bewaard gebleven burchten in ons land. Je vindt het kenmerkende ronde gebouw in het hart van Leiden.

Op de plek waar de twee armen van de Rijn samen komen. Hij is erg oud: De Burcht van Leiden is rond het jaar 1000 gebouwd. Let bij binnenkomst op de zandstenen poort. Overal binnenin zie je talloze archeologische overblijfselen uit het verleden. Waaronder kogelgaten.

De Morspoort is ook wel bekend als de Morschpoort. Deze westelijke stadspoort werd in 1669 in late Renaissancestijl gebouwd. Het ontwerp komt van de Leidse architect Willem van der Helm. Met name de achthoekige koepel valt erg op. De naam komt van De Morsch, een drassige weidegebied net buiten Leiden.

Aan de Weddesteeg in Leiden is Rembrandt van Rijn geboren. Hij kreeg lessen op de Langebrug, maar waar hij precies schilderde is niet bekend. Zijn atelier zou best wel eens bij zijn ouders hier in deze straat hebben kunnen staan. Je ziet een herdenkingssteen dat Rembrandt hier geboren is.

De Young Rembrandt Studio is een boeiend museum. Het zit in het pand waar Rembrandt in de leer ging bij Jacob van Swanenburgh. Rembrandt groeide op in deze wijk. Hij zat iets verderop om de hoek op de Latijnse School. In het museum leer je alles over de jonge Rembrandt. En hoe hij uitgroeide tot de meest beroemde schilder uit de Gouden Eeuw.
Adres: Langebrug 89

Na een dagje in de stad is het heerlijk vertoeven in de diverse restaurants en bars. Er zijn diverse leuke hotels, appartementen en hostels om te verblijven. Ook vind je dichtbij het centrum of er in, gezellige Bed & Breakfasts waar je kunt slapen.  
Bekijk de leukste accommodaties in Leiden

Een relatief onbekend deel van de Leidse geschiedenis zijn de Pilgrims die naar Amerika vertrokken. Door het vrije denken in de stad trokken honderden Engelse gelovigen naar Leiden. Met de inmiddels beroemde Mayflower voeren ze in 1620 vanuit Leiden naar het huidige Amerika. 

Zij worden tegenwoordig gezien als de eerste Europeanen die naar dit deel van de wereld afreisden om een nieuw leven op te bouwen. onder meer de presidenten Bush en Barack Obama stammen af van deze groep. In het museum kun je alles leren over hun verleden. En bijvoorbeeld ook dat de feestdag Thanksgiving door hen is ontstaan. En meer weetjes 
Adres: Beschuitsteeg 9
Meer informatie: leidenamericanpilgrimmuseum.org

Molen de Valk is sinds 1966 het gemeentelijk molenmuseum. Het is de derde molen die op deze plek is gebouwd. De huidige molen stamt uit 1743. Je kunt het museum bezoeken, waarbij je veel informatie krijgt over het verleden. En bijvoorbeeld zien hoe mensen hier ook woonden.
Adres: 2e Binnenvestgracht 1

Het Rapenburg was lang de voornaamste gracht in Leiden. Wat je goed kunt zien aan de rijkversierde gevels van de huizen. Het meest imposant is het huis op Rapenburg 25, de rijkdom van het Hollandse classicisme goed laat zien. Hier liet Johan Thysius in de 17e eeuw een bibliotheek bouwen. Zijn Bibliotheca Thysiana herbergt zo’n 2500 boeken en pamfletten. En is nog volledig intact sinds de oprichting in 1655. De bibliotheek is slechts af en toe geopend voor het publiek.

De Universiteit van Leiden is de oudste universiteit in ons land. Hij is gesticht in 1575. De universiteit telt zeven faculteiten. Overal in de stad merk je dat Leiden een universiteitsstad is. Onder meer koning Willem-Alexander en Rembrandt hebben aan de universiteit gestudeerd.

De toren van de Heilige Lodewijkkerk zie je al van verre. Deze stamt uit 1594 en ook hier werd textiel gekeurd. Het ging om saai, dit is gekeperde wollen stof. Dit gebeurde in de kapel. Het gebouw fungeert nu als kerk.
Adres: Steenschuur 19

De Koornbrug is het meest gefotografeerde plekje in Leiden. Je kijkt hier over het water met de Koornbrug, maar ook over de Heilige Lodewijkkerk. Deze brug werd gebouwd om de schuiten met koren droog te houden bij slecht weer. Tegenwoordig wordt hier de Leidse warenmarkt gehouden. Je vindt hier drie standbeelden van marktkooplui. Waaronder een lakenverkoper.

De Hortus Botanicus Leiden is de oudste botanische tuin van Nederland. Hij werd al in 1590 opgericht voor onderzoek naar met name geneeskrachtige planten. Maar ook om mensen kennis te laten maken met exotische bomen en planten. Want vanaf de opening kun je de tuin al bezoeken, wat bijzonder was in die tijd. Er zijn talloze bijzondere planten en bomen. Waaronder de lelieblanderen van de Victoria amazonica, waar baby’s op blijven drijven.
Meer informatie: hortusleiden.nl

De Hartebrugkerk is gebouwd in 1836 en is duidelijk anders. Hij is opvallend door zijn neoclassicistische stijl. De immense pilaren vallen het meest op. De officiële naam van de kerk is Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Als je goed kijkt zie je het ‘oog’ dat het alziend oog voorstelt. De kerk is vernoemd naar de toentertijd ervoor gelegen brug met dezelfde naam.
Adres: Haarlemmerstraat 110
Meer informatie: hartebrug.nl

Met een rondvaartboot kun je goed de vele grachten van Leiden ontdekken. De kapitein is tevens de gids. Hij vertelt over de stad, de diverse gebouwen en het belang van het water voor deze stad. Er zijn diverse arrangementen mogelijk. Het beste kun je aan het einde van de dag gaan als je foto’s wilt maken.
Meer informatie: rondvaartleiden.nl en bootjesenbroodjes.nl