Lees verder
Estland is geen standaardbestemming merk ik al snel. Toch is het reizen hier eenvoudig. Denk aan een grote diversiteit aan bezienswaardigheden. Maar ook erg goede en moderne wegen, een 4G verbinding die je zonder extra kosten kunt gebruiken voor bijvoorbeeld Google Maps en lekker eten.
Ook naar Estland?
Estland is veel meer dan een stedentrip naar de fraaie hoofdstad Tallinn merk ik al snel. Sterker nog, het is een heerlijk land om rond te reizen. Stedentrips naar minder bekende plekken zijn populair. Tallinn is een van de parels die steeds vaker wordt ontdekt. En dat op minder dan 2,5 uur vliegen. De oude binnenstad van Estland is uitgeroepen tot Werelderfgoed, het eten is werelds en de vriendelijke mensen zijn wereldburgers.
Een weekendje Tallinn stond al lang op mijn verlanglijstje. Door de jaren heen kwamen daar bijzondere excursies bij. Hoog tijd om het te gaan doen. Wat opvalt is de bijzondere mix van vleugjes Scandinavië en het Oostblok. Wat je ook terug ziet in de mensen, de architectuur en het eten en drinken. De wodka heeft op veel plaatsen plaats gemaakt voor talloze bieren, wijn en meer. Al kun je wodka nog steeds te verkrijgen. De sauna's zijn overal, net als de meren en de Oostzee. Van de jongeren spreekt zo'n beetje iedereen Engels, wat handig is voor een gesprek. En ze zijn ook geïnteresseerd in deze vreemde Hollander merk ik al snel.
De stad is klein, maar kent zoveel verborgen plekjes dat het bijna duizelt. Het is handig om een gids te hebben merk ik. Gids Eva-Maria kan dagenlang vertellen over de stad, maar luistert vooral naar mijn interesses. De rijke geschiedenis boeit, dus doe ik alle belangrijke gebouwen zoals het stadhuis, diverse uitkijkpunten en meer. Daarna ga ik lekker zelf rond struinen. Wandelen over de oude stadsmuur, wat drinken in hippe cafeetjes, maar vooral relaxen op terrasjes met de lokale bevolking.
Het Sovjet-Unie verleden is nog op diverse locaties zichtbaar. Zo is er een oude gevangenis in de stad waar mensen ook werden geëxecuteerd en een KGB-museum dat een kijkje geeft in de afgelopen decennia. Als je goed kijkt zijn nog meer herinneringen aan het communisme zichtbaar. Maar de afgelopen jaren zie je vooral ook nieuwe ontwikkelingen met een haven, hippe restaurants en gezellige bars. Het meest opvallende is een oude scheepswerf voor onderzeeërs die is omgebouwd voor sauna's met daarachter appartementen. Tijden veranderen gelukkig.
Lees mijn artikel over Tallinn
Ik vind het een bijzondere Urbex (Urban Exploring) locatie. Het zand uit de groeve is door machines tientallen meters hoog opgeworpen. Door regen spoelt nu een een deel weg, waardoor een magisch ruig landschap is ontstaan. Je kunt via een langere route omhoog, maar je kunt ook de steile route nemen. Deze verandert letterlijk per dag, zeker na een regenbui. De klim is glad en steil, maar het uitzicht van boven maakt alles goed. Ik ga terug via het minder steile pad. Dat komt uit bij de ruïne.
In de gebouwen van de oude gevangenis zijn de vloeren slecht. Ik stap bijna door de verrotte vloer. Veel van het gebouw is verweerd, overal moet ik verroeste pijpen ontwijken. Het is duidelijk, rond lopen hier is op eigen risico. Maar wel een avontuur. In Estland hebben ze talloze oude gebouwen uit het Sovjet tijdperk die ten onder gaan aan achterstallig onderhoud. Het heeft een bijzondere charme, ik voel me bijna een avonturier.
Lees mijn artikel over de Rummu gevangenis en groeve
Dit is de mooiste avond en nacht in Estland. O, en dat geldt ook voor de zonsopgang met mist en zonneharpen. Het is een meer dan intrigerende excursie. Je zit in een kijkhut, midden in de uitgestrekte bossen van het land. Langzaam gaat de zon onder, het licht verflauwt.
De kans op een ontmoeting met een Europese beer neemt daardoor juist toe. Ik speur de vlakte af en tuur het bos in. Dan plots zie ik een groot iets bewegen. Het is een vrouwtjesbeer, die op zoek is naar een maaltje. Ik merk dat ik mijn adem in hou, al kan het dier me niet horen.
Er hangen microfoons in de omgeving van de houten cabin. Zo hoor ik diverse soorten vogels, wilde zwijnen, maar ook af en toe opvallend luid krakende takken. Waarbij je toch in je hoofd gaat afvragen wat het kan zijn? Het is zowel intrigerend als een beetje eng. Zeker als het geluid erg luid is. En ook wel van heel dichtbij.
Ik zie ook een das voorbij schuifelen en veel vogels die kwetterend voedsel zoeken. Het meest opvallend zijn de negen wasbeerhonden. Je struikelt er bijna over. De gids legt uit dat dit vooral in het najaar is als er veel jonge dieren zijn geboren. Ik denk alleen: Je kunt het beter een wasbeerhondexcursie noemen. Maar eerlijk is eerlijk, een bruine beer in het wild zien is wel echt iets heel bijzonders in Europa.
Lees mijn artikel over wilde beren kijken in Estland
Voor ik het weet sta ik tot mijn knieën in het water. Het eiland van veenmos kan alleen klimmend en klauterend worden behaald. Maar ook dan moet ik blijven bewegen, want er is geen vaste grond. Gids Marilin kijkt het goedkeurend aan. ,,Ik vroeg je of je wilde zwemmen, zoals wij hier altijd doen,“ lacht ze. Ah, dus dit is zwemmen. Nou ja, je kunt het er wel mee vergelijken. Ik ben kletsnat. Het water is verrassend genoeg niet koud. Ik voel mijn sokken zompig soppen in de schoenen.
Op de drogere stukken komen we talloze soorten bessen tegen. Er zitten onbekende soorten tussen. Het zijn blauwe bosbes, cranberry, vossebes en bergbraambes. Allen vol metvitamine C en E. De gids ziet cantarel op de bosbodem. ,,Een heerlijke paddenstoel. Deze is goed voor je darmflora,” zegt ze. ,,Dit is een heerlijk en supergezond ontbijt." Ik heb geen idee merk ik. In mijn eigen land ben ik inmiddels ver verwijderd geraakt van de natuur. Hier staan ze er nog met beide benen in. Wel een confronterende conclusie, al wist ik het eigenlijk al.
In het uitgebreide stuk bos kom ik opvallend veel mensen tegen. Ze zoeken diverse soorten paddenstoelen voor soep, pasta en nog veel meer. Ze hebben de kennis, ze laten de giftige netjes staan. Anderen komen hier kamperen om bessen te zoeken voor jam, koekjes en een zelfgemaakte likeur. Of ik wil proeven? Doe alles maar, lach ik.
De warmte van de eerste zonnestralen maakt dit tweede ontbijt extra lekker. In de verte hoor ik iets groots door het water lopen. Is het een echo? Het geluid klinkt verdacht veel op mezelf na al het zwemmen. Is het een eland? De ogen speuren de horizon af, maar er is niets te zien. Het idee alleen al is magisch.
Lees mijn artikel over Bog Shoeing in een veenmoeras
Het is bijna hallucinant. Deze glazen huizen staan op diverse plekken in Estland. Ik overnacht in een glazen huis aan een klein rustiek meer. Kikkers kwaken, libellen cirkelen rond mijn hoofd. Tijd om het vuur van de sauna op te stoken, dat duurt zo'n 25 minuten. Het diner kun je bestellen, zodat het wordt gebracht. De zon weerspiegelt in de ramen, letterlijk. Het eten is vers en smakelijk. Ontzorgen is hier het devies. Het lukt opvallend goed.
Na het zweten in de sauna jaag ik alle vissen schrik aan met een sprong in het meer. Ik lig alweer in het water. Wat een dag. Er is bewust geen wifi, de meer en meer opduikende term Digital Detox is nog nooit zo passend geweest. Ik luister; het is stil. Op een uil na in de verte. In de nacht is het haast zonde om je ogen te sluiten.
Meer informatie: ÖÖD House
Dit gebied kent een rijke, maar ook turbulente geschiedenis. Deze zie je vooral terug in de dorpen die her en der liggen. De Valaste waterval is met 30 meter de hoogste waterval in Estland. Het water valt in een fraaie kom van stenen naar beneden. Maar in het najaar kan hij droog vallen, al kan hij ook sijpelen werd me verteld. Ik heb pech, er is geen waterval te zien. Geen druppel zelfs.
Maar pech is een betrekkelijk begrip. Rond de waterval ligt een bijna mysterieus donker woud, terwijl ik de golven van de zee hoor. De ligging is dan ook zeer bijzonder; aan de kust. Via een houten pad loop je door een soort regenwoud met varens. Totdat je plots een gat in de groene muur ziet: een strand met goudgeel zand. Iets wat ik ken van Midden-Amerika en Azië, maar niet van Oost-Europa. Een opvallend donkergekleurde pad laat zich zien op het strand. Het dier loopt op zijn gemak over het strand. Ik wist niet dat deze dieren mijn favoriete hobby delen: strandwandelingen.
Het piepkleine kapiteinsdorp Käsmu aan de kust staat maar net op Google Maps. Wandelen is de beste manier om het te ontdekken. In het nog kleinere vissersdorp Altja zie ik visnetten drogen. Dit deel van Estland is bijzonder fotogeniek. Er liggen bootjes in de zon te blaken. De geur van de zee en het klotsen van de golven doet de rest. Ik ga even zitten, een genietmomentje moet je immers de ruimte geven. Volop zelfs.
Wodka is al eeuwenlang een geliefd drankje. Zo erg zelfs dat tussen 1919 en 1932 in Finland geen wodka meer mocht worden gemaakt. Het gevolg was dat het volop illegaal verkocht, met veel winst. ,,Een fles wodka kost nog geen euro om het te maken," aldus de gids. Die woorden laat ik even bezinken. ,,Daarbij kwam dat de grootste afzetmarkt destijds vooral Rusland was. En Rusland is groot, heel groot. En er wordt stevig gedronken."
Nu is het landgoed een 4 sterren hotel. Met onder meer een wodkamuseum, waar de geschiedenis te zien is. In een hoek staat een wonderlijk automuseum, met oude Russische staatswagens die destijds werden gebruikt. Op het landgoed kun je goed wandelen. Het landhuis heeft ook een uitgebreide sauna, spa en binnenzwembad om lekker tot rust te komen. Mijn vermoeide spieren zuchten bij zoveel genot. Kunnen ze dat? Ja, vandaag wel.
Meer info: Vihula Manor
We varen langzaam met de stroom mee, ik hoef nauwelijks te peddelen. Mooi, kan ik lekker om me heen kijken. In dit deel van het land zijn diverse films en series opgenomen. Het is al snel duidelijk waarom. Steile, felgekleurde rotsen torenen boven de rivier uit. Ik zie meerdere ijsvogels vliegen. Deze felblauwe schicht kun je niet missen.
Ik wil meer van het gebied zien, dus stap ik op een Elektrische Fatbike. Dit is een soort van ruige mountainbike, maar dan met dikkere banden. De omgeving van bovenaf zien is nog mooier. Ik zet de hulpmotor bijna uit, zodat ik nog volop zelf aan de bak moet. Uithijgen bij uitkijkpunten is een heerlijk iets.
Dit is de tweede stad van Estland, die zich al een tijdje profileert onder de Estse bevolking. Hoog tijd ovor de rest van Europa. Mede daarom zijn er het komende jaar talloze evenementen. Met onder meer een Literatuur Festival met als thema Future, Better and Worse. Waarbij zowel naar het verleden wordt gekeken, maar vooral ook naar de toekomst.
Ook worden Nobel Prize winnaars uitgenodigd om hun ideeën over de toekomst te geven. Muziek is een belangrijk onderdeel van het leven in Estland. Het beroemde Estonia Philharmonic Chamber Choir is daar een groot voorbeeld van. Er zijn de komende maanden veel optredens om de mensen en hun muziek te leren kennen.
Daarnaast is er een imposant museum over de geschiedenis van Estland. De Esten werden eeuwenlang onderdrukt door onder meer Zweden, Duitsers, Finnen en de Russen. Ook is er veel informatie over de vele volkeren in de regio, de talen, gebruiken en hun leefwijze. Ik merk dat ik hongerig ben naar alle informatie. Het is een immense permanente expositie, die opvallend interactief is. Op allerlei manieren kan ik weetjes achterhalen, maar ook mijn kennis testen.
Ik krijg tijdens deze reis de vraag of ik volgend jaar terug kom. Waarom niet? Een rondreis door Estland biedt op deze manier veel diversiteit. Hierbij komen natuur, gemak, avontuur en genieten komen. Keer op keer. Ja, daar kan ik weinig tegen in brengen. Ik begin vast met plannen.
Meer info: Tartu2024.ee