Het onbekende Zululand van Zuid-Afrika

Ik ga op safari naar het beste gebied voor neushoorns en naar een plek met de olifanten met de grootste slagtanden. Waar ik ongekende ontmoetingen heb. Ik ontdek ook goudgele stranden, waar zeeschildpadden hun eieren leggen. En de Zulu wonen, de grootste bevolkingsgroep van het land.

Omgekeerde seizoenen; dat is een van de voordelen van Zuid-Afrika. Dus weg van onze halfzachte winter, maar genieten van zo’n 30 graden. Met veel zon. En een diversiteit die zijn weerga niet kent. Zeker in het relatief onbekende oosten van Zuid-Afrika. Dit is het deel dat onder eSwatini (het voormalige Swaziland) ligt en doorloopt tot de grens met Mozambique. Een gebied dat voor de inwoners van Zuid-Afrika allang geen geheim meer is.

Ik vloog van Johannesburg in een uurtje naar Richards Bay. Op de luchthaven haalde ik mijn huurauto op. Geen vierwielaangedreven auto was nodig. Hieronder zie je mijn route:

Dit is het enige wat ik wist toen ik hoorde over deze regio. En dat nijlpaarden in de avond door het dorp lopen. Op hun gemak als ze zoeken naar vers gras in de tuinen van de inwoners. Maar nu is het overdag. De dieren liggen rustig in het water. Het is nu te warm voor hun tere huid. Dat komt goed uit, dan kan ik ze goed vast leggen.

Lees mijn tips over de Nijlpaarden excursie St Lucia

Ik vind het juist machtig mooi in een gebied zoals dit, waar Moeder Natuur nog heerst. En ik als mens te gast ben. Dit is nu al een bijzondere safari. Precies zoals de gids zei, levert de safari weinig op. Hier en daar een nyala, dat een soort antilope is, een olifant en wat impala, die je eigenlijk overal wel ziet. Totdat we verse sporen zien van een olifant in de regen. 

Maar dan meldt de gids droog dat we een lekke band hebben. Hij springt uit de auto en zegt tegen ons dat we dichtbij de auto moeten blijven. ,,Hier zijn leeuwen actief.” Maar vandaag niet toch denk ik nog. Of zijn zij niet bang voor het onweer?

Terwijl ik nog bezig ben met mijn gedachten, stuurt de gids de jeep over het mulle zandpad. Bocht na bocht, totdat ineens een olifant op de weg staat. Met grote slagtanden. En hij is niet alleen. Het zijn twee bijna volwassen mannetjes. Ze zijn nieuwsgierig naar de jeep. Heel erg nieuwsgierig.

Eentje loopt op 20 centimeter aan me voorbij. Ik kan hem ruiken. Het wordt donker in de jeep als hij zich langs de jeep beweegt. Met mijn mobiel maak ik een video, maar het is wel heel dichtbij. Het dier past niet eens op mijn scherm van de telefoon merk ik.

De olifant duwt tegen de achterkant van de jeep aan. De gids trapt de rem in, maar de jeep schuift toch echt voorwaarts. Langzaam, maar gestaag. Wat een kracht heeft zo’n dier. 

Een toerist achterin houdt het niet langer. Hij roept hard ‘no’ als het dier zijn slagtanden en kop opnieuw tegen de jeep duwt. De gids fluistert dat we stil moeten zijn. Al is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Het dier loopt nu langs de andere kant van de jeep. Ook ongekend dichtbij.

De twee olifanten verliezen uiteindelijk de interesse in de jeep en laten ook nog een gevecht zien onderling. Waarbij het stof opwaait. De gids kent de dieren en weet dat ze niet aanvallen, maar alleen even willen laten zien hoe sterk ze zijn. En dat zijn ze. Ongekend sterk.

Mijn trip is een klassiek voorbeeld van een safari. Je ziet urenlang weinig dieren en dan ineens zit je middenin een natuurdocumentaire. Twee keer zelfs. En ja, ik voelde me klein voor een minuut. Misschien wel twee. 

En ik weet nu waarom het Tembe Elephant Park heet. Met een reden. Of eigenlijk redenen. Intrigerende, machtig mooie en een beetje benauwende redenen. Met vier poten, een slurf en grote slagtanden.

Lees mijn tips over Tembe Elephant Park 

Zo kun je hier op Safari met de Big Five alsook relaxen op de goudgele stranden. Terwijl in de nacht zeeschildpadden hun eieren op de stranden leggen. Je kunt er snorkelen en duiken met ongekend veel vissen, alsook haaien. En zwemmen in talloze zoetwatermeren. En nog veel meer. Ik ga talloze excursies maken.

Lees mijn tips over iSimangaliso Wetland Park

Het is zomer en dan is het overdag vaak te warm. Waardoor alle dieren in de avond op pad gaan. Nijlpaarden staan op hun gemak gras te eten. Hun opvallend ronde lichaam ziet er bijzonder uit. Twee hyena’s spelen met elkaar en laten hun karakteristieke gelach horen. En nee, het klinkt niet zoals in The Lion King eigenlijk. Maar wel gaaf.

Ik zie iets geks op de weg lopen. Het is een stekelvarken die met zijn stekels omhoog laat zien waarom niemand dit dier durft aan te vallen. En als je het durft zul je het voelen. Op Youtube zijn talloze video’s te zien van bijvoorbeeld leeuwen en luipaarden die de stekels in hun snuit hebben zitten. Het is een harde en wijze les voor ze.

Maar de olifanten zijn niet onder de indruk. Eentje kijkt even op en denkt waarschijnlijk: Die jeep is ongeveer de helft van mijn lengte dus wat denk jij wel niet? De gids probeert het nog een keer, maar dit keer kijken de olifanten niet eens op. Wij moeten aan de kant en niet zij. Wat eigenlijk terecht is. 

Al levert dat wel een probleem op. Want zoveel wegen zijn hier niet. En het is rond elf uur in de avond. Maar de gids zegt dat we genoeg benzine hebben en hij het gebied op zijn duimpje kent. Dus neemt hij een weg die al jaren niet meer wordt gebruikt om zo voorbij de hongerige olifanten te komen. 

Ik schud heen en weer in de jeep. ,,Afrikaanse massage,” lacht hij. Dit is wel het echte avontuur. Het lukt en ik zie de opluchting op zijn gezicht. Mooi. Als hij opgelucht is, dan ben ik het ook. Het is een heerlijke afsluiting van de dag.

Lees mijn tips over alle safari’s in iSimangaliso

,,Let maar op, je zult het wel merken.” We gaan naar een van de vier meren; Lake Nhlange. Dit is het Third Lake (derde meer), zoals het in de volksmond wordt genoemd. Ik loop door het mangrovenbos tot plots een immens meer zich laat zien. 

De pier loopt zo’n honderd meter het meer in. Het water is glashelder, ik zie talloze vissen zwemmen. Het is een van de parels van Kosi Bay. Kosi, ja het is lekker gemoedelijk. Ook al schrijf je dat anders. Het past bij dit wonderlijke merengebied met een estuarium, waar de meren in uit komen.

Een heetwatermeer. Anders dan dit kan ik het niet noemen in de zomer. Geen heetwaterbron, maar een heetwatermeer. Het water is dertig graden, bijna net zo warm als de temperatuur buiten. Het kan zelfs boven de 30 graden uitkomen hoor ik.

Ik ga meerdere meren bezoeken. In een van de meren wordt een bijzondere vistechniek gebruikt. Die al ruim 700 jaar oud is en alleen in dit deel van Zuid-Afrika te zien is. En nog steeds wordt gebruikt merk ik. Vanaf een heuvel heb ik een heerlijk uitzicht op het meer met de talloze visfuiken. De vissen zwemmen er in, maar kunnen er niet meer uit.

De jongere dieren kunnen ontsnappen tussen de takken; de grotere vissen niet. Ik zie een paar vissers aan het werk. Ze checken de fuiken. Kunnen ze naar de markt om hun waar te verkopen of niet? Ik geloof het wel als ik ze zo zie.

Maar dit gebied biedt veel meer merk ik al snel. Ook de stranden zijn tropisch; goudgeel zand, blauw water en beukende golven. In de duinen zie ik een paar groene meerkatten, waaronder een nieuwsgierig jong. Maar ook zij zijn lekker sloom. Een dagje strand is zelden zo lekker geweest. 

Kosi Mouth; oftewel de mond van Kosi. Het is de naam voor de riviermonding. Oftewel; waar de meren uitmonden in de zee. Met een uniek fenomeen. Hier zwemmen stierhaaien letterlijk tegen de stroom in. Deze haaien behoren tot de gevaarlijkste op aarde. Maar ik moet door het ondiepe water waden om op het strand te komen. Dat is wel even slikken.

Al is hier nog nooit een aanval geweest. Terwijl mensen hier zwemmen alsook snorkelen. Ik ga ook snorkelen. Het water is extreem helder met veel vis. Het is brak water, waar van alles in leeft. Ik zie veel jonge dieren, met opvallend veel kleuren.

Lees mijn tips over Kosi Bay 

De gids neemt me mee in de gebruiken bij het binnen gaan van het dorp. Je mag alleen maar met goede bedoeldingen binnen komen. En je moet de inwoners groeten. Ze loopt voor me uit en legt uit uit wat ik zie. Dit dorp werpt me terug in de tijd, zo’n 150 jaar.

Toen de Zulu’s machtig waren in een groot deel van het oosten. Dus zie ik hoe ze wapens maken, eten bereiden en dansen. Maar ik ontmoet ook de waarzegger en medicijnman. Die ze nu nog gebruiken. En de mannen die trots zijn op hun cultuur. Als ik vraag of ik ze een voor een mag fotograferen gaan ze er eens goed voor staan. En nemen hiervoor lekker de tijd.

Lees mijn tips over Dumazulu en Shakaland

Met de jeep gaan we op pad. In de verte staan meerdere groepen flamingo’s. Pelikanen vliegen over, terwijl zwarte reigers hun bijzondere manier van vissen laten zien. Ze spreiden hun vleugels in een cirkel, zodat er schaduw ontstaat waar vissen graag veiligheid zoeken. Maar dan dus worden onaangenaam verrast. 

Lees mijn tips over Flamingo’s kijken bij Lake St Lucia

Ik ga op pad met een gids voor de schildpadden. Anders kan ik hem niet noemen. Hij geniet zichtbaar van zijn baan. Als de zon onder gaat gaan we op pad. De man moet de dieren beschermen en aan de toeristen uitleggen hoe ze zich moeten gedragen.

De gids loopt voorop. Hij kiest bewust voor de duinen die iets hogerop liggen. Met een kleine zaklamp schijnt hij op het zand; op zoek naar verse sporen. Het is februari; het is hoogseizoen. Niet van de toeristen, maar wel van de jonge zeeschildpadjes die uit hun ei kruipen en de zee opzoeken. Heerlijk.

Plotseling beweegt hij zijn zaklamp snel heen en weer. Het is het teken dat hij iets heeft gezien. We mogen alleen lopen met onze zaklamp van onze mobiele telefoon. Zodat ik geen schildpadje plet met mijn maat 45. Ik loop rustig naar hem toe. Althans dat probeer ik.

Eerst zie ik er eentje, dan twee, dan vijf, dan twintig en ineens zie ik overal jonge zeeschildpadjes. De gids is ineens de begeleider. Van ons, maar ook van de jonge dieren. Hij schijnt met een lamp die de dieren graag volgen, alsof het de maan is. Hij leidt ze naar de zee. Wij moeten vooral oppassen waar we lopen. Wat feitelijk inhoudt dat ik stil moet staan, zo druk is het.

Ik kijk mijn ogen uit. Een krab heeft een zeeschildpadje te pakken. De enorme klauwen van de krab sleuren het schildpadje over het strand. Ik heb stress. Wat moet ik doen? Wel of niet helpen? Ik kies voor mijn hart en help het jonge dier door op de krab toe te lopen. Die laat meteen zijn prooi los. 

Ja, hij is groter dan het schildpadje, maar ik ben groter dan hij. Ik check of het piepkleine diertje gewond is; zo te zien niet. Moedig zet het schildpadje zijn lange tocht naar zee voort. De eerste obstakel is genomen. Ik blijf hem volgen. 

De dieren komen meerdere uitdagingen op hun reis tegen. Voor de kust liggen soms rotsen. Waar mijn nieuwe vriend in een wildwaterbaan terecht komt met veel stroming. Maar hij haalt het, net als tientallen dieren. Al is het slechts het begin van hun lange reis naar volwassenheid. 

Ik kijk naar het strand. De sporen die ze met hun extreem kleine flippers achterlaten zijn minimaal. Maar het zijn er zoveel, dat het wel een schilderij lijkt dat is getekend op het strand. Van een zeer getalenteerd kunstenaar. Totdat de golven het wegspoelen.

Ik zie meer dan 100 jonge onechte karetschildpadden. Alsook een vrouwtje dat eieren gaat leggen. En tientallen jonge lederschildpadden, de grootste soort op aarde. ,,A good day at the office,” lacht hij. Ja, met dit werk zou ik ook tevreden zijn. 

Lees mijn tips over zeeschildpadden in Zuid-Afrika

Hij staat vlak langs de zandweg, moeder en jong midden op de weg. Ze staan af te koelen in de schaduw van een grote boom. Dit is zo’n moment dat ik nooit meer ga vergeten.

De gids moet lachen. ,,We hebben een soort van impasse,” zegt hij. ,,Zij bewegen niet, maar dat is vooral vanwege de hitte. Wij bewegen ook niet, want we kunnen niet verder.” Goh, dat was met olifanten eerder deze week ook al zo. 

Misschien doen de dieren het er wel om, want eerder vond ik ook al zebra’s op mijn pad. Ik begrijp ze wel, want de struiken zijn veel lastiger om door heen te komen. En als er toch al een zandweg is. Dan kun je deze net zo goed gebruiken. 

Als ik een dier was zou ik het ook doen. Al heb ik geen idee wat het betekent om hier als dier te leven. De gids stopt de jeep, we gaan ontbijten. Op een bijzondere manier. 

Hluhluwe Imfolozi is het oudste natuurpark in Afrika. Wat een plek om mijn rondreis door dit deel van Zuid-Afrika af te sluiten. En om te realiseren dat ik met mijn toegangsgeld deze dieren help. En ik kan er van genieten.

Lees mijn tips voor Hluhluwe Imfolozi