Jungfrau

Dé toppen van de Alpen

De Jungfrau is een iconische berg in Zwitserland. Hij ligt naast andere bekende bergen als Mönch en Eiger. Maar de Jungfrau is toch wel de meest bekende van de drie. De piek is eenvoudig te bereiken via de Jungfraujoch. Dit zijn de bezienswaardigheden van en rond de Jungfrau. In dit artikel krijg je ook tips voor verschillende excursies, die ik zelf heb gedaan.

Wie de Alpen kent, kent de Jungfrau, Eiger en Mönch. De Jungfrau is een 4.158 meter de hoogste van drie in de Berner Alpen in Zwitserland. Het zijn niet de hoogste bergen in de Alpen, maar dit is volgens velen wel het mooiste berglandschap van Europa.

Grofweg, zijn er twee soorten bezoekers: de liefhebbers van de natuur die hier komen om te wandelen, fietsen en het landschap willen absorberen. En er zijn de sportievelingen die de bergen willen bedwingen. Beiden zijn ook nu nog ruim vertegenwoordigd, al proberen ze elkaar niet te veel tegen te komen.

Bergliefhebbers roemen het natuurlijke landschap van de drie broertjes Jungfrau, Mönch en Eiger. De steile bergpieken, de diverse gletsjers, de omgeving met talloze alpenweiden worden in één zucht genoemd met de Matterhorn (de piramide) en natuurlijk de hoogste van Europa: de Mont Blanc. Wie hier rondloopt ziet dat de hele wereld er van houdt: meer en meer Japanners, Chinezen en Amerikanen ook.

De Jungfrau bereiken via de Jungfraujoch

De eerste trein naar boven op de Jungfrau. ©Corno van den Berg

Jungfrau, Eiger en Mönch werd al snel het centrum voor de bergsport. Al rond 1860 waren er diverse plannen voor een bergtrein naar de Jungfrau. Deze plannen bleven steken in het gevecht om het geld. Het was de industrieel Adolf Guyer-Zeller die uiteindelijk de financiering rond kreeg. Hij begon met bouwen bij het Kleine Scheidegg station dat al werd gebruikt door de Wengernalpbahn (WAB).

In 1896 werd begonnen met de bouw. Al in 1898 werd de Jungfraubahn geopend, hij reikte toen tot de Eigergletsjer, aan de voet van de Eiger. In 1899 kwamen zes bouwvakkers om bij een explosie. In dat jaar overlijdt Adolf Guyer-Zeller in Zürich op 3 April. Dat jaar opent het deel van Eigergletsjer tot Rotstock en in1903 is de trein al tot diep in de Eiger-noordwand. In 1905 wordt het station Eismeer geopend. De laatste etappe is lastig en duurt nog jaren.

Maar op 1 augustus 1912 wordt eindelijk het Jungfraujoch (3.454 meter hoog) officieel geopend. Het Jungfraujoch, zoals de Zwitsers het noemen, is het laagste punt op de bergkam tussen de Mönch (4.107 m) en de Jungfrau. De Jungfraubahn, een zogenaamde tandradbaan, vervoert reizigers vanuit Kleine Scheidegg (2.061 m) door een 7 kilometer lange tunnel door de Eiger (3.970 m) en de Mönch (4.107 m) naar het hoogste treinstation van Europa.

Oorspronkelijk was het plan om de trein door te trekken tot net onder de top van de Jungfrau. Maar door kostenproblemen is dit nooit gerealiseerd. Al blijven diverse Zwitsers dromen over zo’n unieke trein. Tegenstanders vinden de huidige trein al een aantasting van de natuur.

Jungfraubahn: Trein naar de Jungfrau

De Jungfraubahn naar de Jungfrau.

Het Jungfraujoch (3.454 meter) is het hoogste treinstation in Europa. En al in 1912 aangelegd. Het Jungfraujoch, zoals de Zwitsers het noemen, is het laagste punt op de bergkam tussen de Mönch (4.107 m) en de Jungfrau (4.158 m).

De Jungfraubahn is een zogenaamde tandradbaan waarmee je vanuit Kleine Scheidegg (2.061 m) door een 7 kilometer lange tunnel door de Eiger (3.970 m) en de Mönch (4.107 m) kunt reizen.

Onderweg stopt de trein onder meer op station Eigerwand, met een ‘venster’ in de levensgevaarlijke Eiger-noordwand. Waar talloze bergbeklimmers het leven hebben gelaten. De oorspronkelijke plannen de baan door te trekken tot net onder de top van de Jungfrau zijn nooit gerealiseerd. Al blijven de plannen bestaan.

Jammer is wel dat je bovenaan in de tunnel aankomt. Maar als je tunnel uitloopt, komt er een bijzonder panorama tevoorschijn. Hou er rekening mee dat het helemaal bewolkt kan zijn als je opstaat, maar dat je de zon boven de wolken kunt zien als je boven bent.

Overnachten in de omgeving

De Jungfrau is vanaf diverse plekken te zien, en te bereizen.  Waaronder vanuit overbekende plaatsen als Grindelwald, Lauterbrunnen en Interlaken. Je vindt er diverse hotels, vakantiewoningen en appartementen, die je simpel online kunt boeken. Wees er wel op tijd bij, want dit is een zeer populaire regio. En, als je laat boekt zijn de prijzen hoger. 

Bekijk de leukste accommodaties in Grindelwald, Lauterbrunnen en Interlaken

Canyoning in de Alpen

Canyoning is een bijzondere manier om een rivier te nemen. Met een wetsuit, een zwemvest en speciale schoenen ga je op pad. Klimmend, klauterend, abseilend en meer. Je wordt zeker nat, want je moet geregeld in het water springen. De kleding houdt je warm en als je eenmaal door bent, dan word je vanzelf warm van de adrenaline.

Er zijn in de omgeving diverse routes, welke variëren in zwaarte. In 1999 kwamen 21 mensen om bij een ongeluk toen een onweersbui uitbrak en het waterniveau snel steeg. Tegenwoordig zijn er allerlei maatregelen genomen om dat te voorkomen. Vraag ter plekke naar de mogelijkheden. 

Eiger Trail

Klimmen, klauteren en meer op de bergwand van de Eiger. ©Corno van den Berg

De Eiger Trail is één van de meest beroemde wandelingen in de Alpen. En niet moeilijk. In bijna twee uur loop je langs de indrukwekkende noordwand van de Eiger. In totaal is de tocht zes kilometer lang, enkele reis. Kijk af en toe goed naar de berg, mogelijk zie je bergbeklimmers op hun toch naar boven.

Het vertrekpunt is treinstation Eigergletscher, de aankomst is in Grindelwald. Het beste kun je vroeg in de ochtend gaan, dan is kans groot dat je de zon over de bergen ziet opkomen. 

Wandelen op de Eeuwige Sneeuw

Wie met de Jungfraubahn omhoog gaat heeft diverse mogelijkheden om in de sneeuw te lopen. Het wordt ‘eeuwige sneeuw’ genoemd, maar door de klimaatverandering staat die term onder druk. Het is wel bijzonder om te zien hoe mensen uit bijvoorbeeld Azië hier komen en voor het eerst sneeuw zien. Verder heb je een goed zicht op de Sphinx en het omliggende landschap, ideaal voor foto’s zeker in de vroege ochtend.

Excursie paragliding of hanggliding

Paragliding is hier erg populair. Wat logisch is, want vliegen in een mooier decor is bijna ondenkbaar. En je kunt een spectaculaire landing maken in het centrum van dorpjes als Interlaken en Grindelwald.

Paragliding bij de Jungfrau.

Je hebt verschillende afspringpunten, waaronder Beatenberg Amisbühl. Dit ligt zo’n 800 meters boven Interlaken. En door de thermiek kun je hier ongekend hoog vliegen. Logischerwijs hangt het van het weer af of je de lucht in gaat, maar wie hier meerdere dagen is heeft een grote kans.

Naast paragliding kun je hier ook het veel lastigere hanggliding in een tandem doen. Interlaken en Grindelwald zijn enkele van de gebieden waar dit kan in verband met het weer. 

Klettersteig

Een klettersteig (ook wel via ferrata genoemd) is een met staalkabels uitgezet parcours langs een steile rotswand. De staalkabel is op talloze plaatsen aan de rots bevestigd door middel van haken.

Je hebt een helm, klimgordel, twee speciale karabiners en een verbindingsstuk, voorzien van shockabsorber. En keer op keer klik je je vast aan de staalkabel, zodat je bij een val niet te ver naar beneden valt. Je mag de kabel gebruiken om je evenwicht te houden of jezelf eraan op te trekken. Let wel, deze sport is meestal niet eenvoudig, en je hebt meestal geen andere uitgangen, dus je moet door. Het is wel een bijzondere manier om je grenzen te verleggen.

En om je energie kwijt te raken. En als je een goede gids hebt kun je bijzonder genieten van een paar uur klimmen en klauteren. In een fraai decor, want er is er bijvoorbeeld één op de Eiger: de Rotstock.

Zoek de alpenmarmot, gems en steenbok

Een steenbok bij de Jungfrau.

De Alpen zijn het leefgebied van veel dieren. De drie dieren die veel toeristen graag willen zien, zijn de Alpenmarmot, gems en steenbok. Je moet geluk hebben, maar kunt het geluk wel een handje helpen.

Alpenmarmot: wie gaat wandelen, hoort de schelle roep van deze dieren al snel. Let wel, de dieren worden hier bejaagd en zijn dus relatief schuw.

Gems: ook deze worden in bepaalde tijden bejaagd, waardoor ze niet al te dichtbij komen. Eén van de beste plekken is het deel bij Schilt en First/Oberjoch, die via liften vanuit Grindelwald is te bereiken.

Steenbok: deze dieren leven in de hogere, steilere delen van het gebied en vermijden de plekken waar veel toeristen komen. Wie langere wandelingen gaat maken, kan deze dieren tegen komen op de rotsen, ook al zijn ze schuw. 

Wandelen over de alpenweides

Wandelen in de alpenweiden bij de Jungfrau.

De alpenweides van Zwitserland zijn wereldberoemd. De groene heuvels, de karakteristieke houten architectuur, de koeien en de relaxte sfeer. Al is het voor de bewoners hard werken hier, onder zwaar wisselende omstandigheden. Je kunt hier talloze wandelingen maken of op de fiets stappen. Onderweg zijn er genoeg restaurants om een hapje te eten en om even uit te rusten. 

Wandelen met een berggids

Het klinkt wat oubollig, maar een wandeling met een ervaren en gediplomeerd berggids is zeer de moeite waard. Je hoort veel over het gebied, de mensen die er wonen, de planten en de dieren.

En natuurlijk hoe die ene berg heet, hoe lang die gletsjers is en hij (of zij) houdt het weer in de gaten zodat je niet wordt verrast door onweer bijvoorbeeld. De mogelijkheden zijn legio, je kunt enkele uren maar ook dagen op pad. Wat je wilt. 

Beklimmen van de Jungfrau, Mönch of Eiger

De bergen van de Zwitserse Alpen zijn alleen voor ervaren bergbeklimmers. Desondanks gebeuren hier veel dodelijke ongevallen met mensen die struikelen of vallen en in de diepte verdwijnen. Ook met Nederlanders, in 2011 vielen twee Nederlanders van de Mönch.

Af en toe moet je even stilstaan en om je heen kijken. ©Corno van den Berg

Met een gids kun je de gevaren verkleinen en vooral hun kennis benutten. Zij wonen hier hun hele leven al en weten hoe verraderlijk de bergen en het klimaat kunnen zijn.

Seilpark

Het Seilpark bij Interlaken is een bijzonder klimparkoers door de loofbomen. Bij sommigen glij je aan je aan staalkabel tussen de bomen door, bij anderen moet je je evenwicht bewaren op allerlei obstakels. Wat op techniek kan, maar ook op kracht.

De routes door de bomen zijn er in allerlei zwaartes, dus zowel kinderen als volwassenen kunnen hier los gaan. Dus je kunt je grenzen verleggen, iets wat veel bezoekers doen. Het is een ideale excursie voor een halve dag, bij minder weer bijvoorbeeld. 

Harder Kulm

Vanuit Interlaken kun je met een steile tadradbaan naar Harder Kulm op 1.322 meter. Bovenop de top heb je een bijzonder uitzicht over Interlaken, de meren Brienzersee en Thunersee, maar ook over de Jungfrau, Mönch en Eiger.

En er is een restaurant zodat je hier op je gemak de zonsondergang kunt afwachten, met bijzonder uitkijkpunt boven de bomen. Wie hier naar toe gaat, heeft een mooi einde van de dag. 

Helikopter excursie

Wie dit bijzondere landschap eens anders wil bekijken, moet in een helikopter stappen. Goedkoop is het niet, maar je krijgt dan wel te zien hoe een vogel het gebied ziet. Je hebt diverse opties, onder meer langs de Eiger, naar de Jungfrau en zelfs naar de Matterhorn. Over diverse gletsjers. Vraag vooraf wat de beste tijd is om te gaan als je graag foto’s maakt bijvoorbeeld. Zodat de zon je niet in de weg zit.

Met op de achtergrond de Jungfrau, Eiger en Mönch als toeschouwers hoe jij boven het gras vliegt. Het vertrekpunt is de berglift van Schreckfeld, die vanuit Grindelwald te bereiken is. 

Brienzersee en Thunersee

De meren Brienzersee en Thunersee krijgen weinig aandacht van veel bezoekers. Ze verdrinken bijna in het imposante landschap waarin ze liggen. Maar deze meren zijn opvallend blauw door het smeltwater en bieden een relaxte mogelijkheid om dit gebied te beleven. Zeker in de avond als de zon achter de bergen verdwijnt en het licht zacht wordt. Het kan tevens met een diner en live-muziek.

Waterval ijsklimmen

Het is geen sport voor watjes, want je beklimt immers een bevroren waterval. Met stijgijzers en pikkels (soort pikhouwelen). Het is zeker een sport voor mensen die graag iets nieuws willen proberen. En het is veilig, want je hebt veel beschermende kleding aan en een touw zodat je niet kunt vallen als je de grip verliest.

IJsklimmen, zoals het officieel heet, is ontstaan uit het bergbeklimmen. Veel alpinisten hadden problemen met gletsjers en het steeds extremere landschap (lees: steiler en kouder) vol ijs naarmate ze hogerop kwamen. Daar werden ijsklimtechnieken noodzakelijk en dus werd er speciaal klimmateriaal ontworpen.

Waarna durfals de meest steile watervallen te lijf gingen. Je hebt hier de keuze om enkele uren kennis te maken met de sport, maar bijvoorbeeld ook een cursus van enkele dagen. Voor wie een waterval van meer dan vijftig meter de baas wil zijn. 

Het plantje edelweiss

Veel bergliefhebbers zoeken het tijdens hun wandelingen: edelweiss. De Latijnse naam is ‘leontopodium alpinum’ en het is familie van de ook bij ons overbekende zonnebloem. Deze bijzondere plant is wereldberoemd geworden door liedjes, films en meer.

Maar het vinden van een bloeiende plant is nog niet zo eenvoudig. Het is een laatbloeier, de beste tijd is vanaf eind juni, maar half augustus heb je in de Jungfrau-regio de meeste kans edelweiss te vinden. Deze planten zitten graag op lastig te bereiken plaatsen tussen rotsen, maar kunnen ook naast het pad groeien. Als je ze niet kunt vinden is het een idee om het een gids of de lokale bevolking te vragen. 

Scooter Bike

Ze noemen het hier de ‘scooter bike’, maar het is in feite een step. Waarmee je opvallend hard de bergen (of eigenlijk heuvels) af kunt suizen. Het is ff zoeken voor je balans, want je moet wat gebogen staan op de step. Het remmen gaat via knijpremmen op het stuur, en dat is wel degelijk nodig.

Er zijn diverse routes over met name verharde paden door de alpenweiden. Totdat je in een dorpje uit komt. Je kunt de steps bovenaan een berg huren bij een lift en beneden bij de lift weer inleveren.

Dit kun je één keer doen, maar ook meerdere keren. Stop af en toe voor een foto, het is de moeite waard. Een goede plek voor de scooter bike is Grindelwald, neem de berglift naar Schreckfeld. 

Rafting in de Alpen

Rafting kan vanuit Interlaken en Grindelwald worden gedaan. Waarna je met een auto de bergen intrekt en wordt losgelaten op een woeste rivier. Hoe woest bepaal je zelf, de routes zijn er in diverse klassen. Al kan een regenbui voor extra moeilijkheid zorgen. Je kunt een halve dag gaan, maar ook een complete dag. Of meerdere dagen als je echt wilt leren hoe je het water van de Lütschine-rivier moet bedwingen.

Heliskiën (heli skiing)

Decadent, dat is het juiste woord. Maar het is een ervaring die je niet snel zult vergeten. Want je komt op plekken waar geen andere skiër komt. En dus kun je off-piste gaan met een gids en de sneeuw om je heen doen stuiven. Het is niet goedkoop, maar wel een ervaring waar je u tegen zegt.

Avontuur op de Jungfrau

Dit is een gebied waar de mens grensverleggend bezig kan zijn. Iets wat al in de 19e eeuw begon. Hier is het alpinisme ontstaan. De eerste expedities om toppen te beklimmen, zoals naar de Jungfrau wat al in 1811 is gelukt. Expedities naar de nabijgelegen Finsteraarhorn (1812 en 1829) werden ter plaatse georganiseerd. Dagenlange expedities die de wereld verbaasd deden staan.

Een gletsjer bij de Jungfrau. ©Corno van den Berg

Groei van het toerisme

Door de trein groeide het toerisme snel. Mensen van over de gehele wereld kwamen een kijkje nemen in de Europese Alpen, die toen al tot de verbeelding spraken. De trein maakte een voor velen onbereikbare wereld bereikbaar. En voegde iets toe aan de wintersportplaatsen Grindelwald en Wengen, die aan de voet van de berg liggen.

Tegenwoordig is dit een mekka voor buitensporten. De lijst met excursies die je vanuit Interlaken en Grindelwald kunt maken is lang. Denk aan bergbeklimmen, paragliding, canyoning, rafting, klettersteig, skiën, snowboarden, langlaufen en meer. En natuurlijk wandelen en fietsen, wat verreweg de populairste bezigheden zijn.

Beste tijd

Dit gebied kan het gehele jaar worden bezocht. In de winter en het voorjaar kun je hier goed wintersporten (skiën, snowboarden, maar ook bijvoorbeeld ijsklimmen) alsook wandelen in de sneeuw naar diverse gletsjers.

Als de sneeuw smelt komen de wandelaars, bergbeklimmers en andere actieve vakantiegangers. In juni en juli staan er veel bergbloemen in bloei, waaronder orchideeën, gentianen en meer. En in augustus en (gedeeltelijk) september edelweiss. Wie de gletsjers op wil, kan dit het gehele voorjaar en zomer en (een deel van de) herfst doen.

Let op!

Door de lange historie is dit een populair gebied voor toeristen. Zeker in de vakanties en het hoogseizoen is het vaak druk op de kortere (en makkelijkere) wandelingen, maar met name op de Jungfraujoch en de Sphinx. Wie vroeg op pad gat kan veel toeristen vermijden.

De Zwitsers verbazen zich er vaak over hoe onvoorbereid buitenlandse toeristen de bergen in gaan. Met veel te weinig ervaring, slechte kleiding (soms ook schoenen) gaan ze op pad. Om in de problemen te komen, of (erger nog) te verongelukken. Jaarlijks komen hier tientallen (!) mensen om, zorg dus dat je goed voorbereid bent. En bijvoorbeeld het weer goed in de gaten houdt.

Jungfrau bezoeken

Interlaken is in twee uur te bereiken met de trein vanuit Zurich. En Zurich is op talloze manieren te bereiken, vanuit Utrecht is het 8,5 uur met de trein.

Je kunt ook met het vliegtuig gaan, Zurich is iets meer dan een uur vliegen vanuit Nederland. Wie met de auto wil gaan, het is ruim 850 kilometer vanuit Utrecht naar Interlaken. Hou wel rekening met de aanschaf van het Zwitsers Autobahnvignet.

Mijn Tips

Lees hier alle Bucket List Tips voor Zwitserland

Lees mijn Tips

alle 21 artikelen over Zwitserland

Bekijk alle artikelen